و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «برانگیزاند خدای تعالی از گورستان مکّه هفتاد هزار شهید که بی‌حساب در بهشت درآیند و روی‌های ایشان همچو [ن] شب ماه چهارده باشد و هر یکی هفتاد نفر را شفاعت کنند. پرسیدند یاران:
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که در کعبه درآید، در رحمت حق- عزوجل- درآید و در امن او، و چون بیرون آید آمرزیده برآید.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «نیست عملی فاضلتر از حج و هر کس که حج کند بی فسق و جنگ و جدال و جماع و یاد آن نیز نکند و فحش هم نگوید، همچنان [باشد] که [از] مادر زاده باشد؛ یعنی از گناهان پاک باشد.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «به درستی که حق سبحانه و تعالی صد و بیست رحمت نزول می‌کند بر کعبه؛ از آن جمله شصت برای طواف کنندگان است و چهل از برای نماز کنندگان است و بیست از برای نظر کنندگان است بر بیت اللَّه و نظر کردن بر کعبه عبادتست و روز حشر، او از عذاب دوزخ در امان باشد.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «جهاد خُرد و بزرگ [که] ضعیفان و زنان می‌توانند کرد، حج و عمره است.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که صبر کند به گرمای مکّه ساعتی از روز گرما، دور دارد حق تعالی او را صد ساله راه از دوزخ.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که در مکّه یک روز بیمار شود، حق تعالی بنویسد در نامه اعمال او عمل صالح شصت ساله، که در غیر مکّه کرده باشند، از انواع عبادتها.
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «حجرالاسود یمین خداست در زمین که مصافحه می‌کند به او بندگان خود را همچنانکه [مصافحه می‌کند مسلمان] برادر مسلمان را، و هر کس که بیعت رسول اللَّه نیافته باشد و دست بر حجرالاسود رساند، به درستی که متابعت رسول اللَّه و فرمان حق تعالی به جا آورده باشد.»
ص: 36
حجرالاسود و مقام ابراهیم بیایند در روز قیامت، هر یکی مانند کوه ابوقبیس و هر یکی از ایشان را چشمها و لبها خواهد بود و به زبان خود گواهی خواهند داد برای آن کس که ایشان را دریافته باشد و عهد ابراهیم- علیه السلام- بجا آورده وفا نموده باشد آن وقت که مردمان را به حج خوانده‌اند.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر که حج کند از برای مادر و پدر خود و از مخصوص خود، و از برادران دینی، آن یک حج بهتر است از دنیا و آنچه در آن دنیا باشد.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «باقی نمانده در زمین چیزی از بهشت، غیر این حجرالاسود و اگر مشرکان آن را در ایام جاهلیت به دستهای نجس خود لمس نمی‌کردند، بیماری از او شفا طلب نمی‌کرد مگر که از کرم الهی شفا می‌یافت.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند که: «طواف کعبه بسیار کنید پیش از آن که حایل شود میان شما و کعبه، گویا که می‌بینم به سوی مردی که از جثه‌ای باشد که این شکل دارد:
اصلع؛ یعنی سرش موی ندارد.
افدع؛ یعنی کف دست و کف پای کج دارد.
اصفح؛ یعنی روگرد و بی‌نهایت بدنما.
افجح؛ یعنی سر انگشت هر دو پای پیوسته می‌ایستد و پاشنه هر دو پای دور باشد تا که پشت پای راه می‌رود.
و او کعبه را نابود می‌کند و به سنگهای ریز ریز تبدیل می‌کند.
(1)»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر که دو رکعت نماز در مسجدالحرام بگزارد همچنان است که هزار رکعت نماز در مسجد من گزارده باشد؛ یعنی مسجد مدینه منوره و یک نماز در مسجد من افضل است از هزار نماز در غیر او، مگر در مسجدالحرام که یک نماز او مقابله صد هزار نماز بلاد دیگر است.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که زیارت
1- «استکثروا من هذا الطواف قبل أن یُحال بینکم و بینه، فکأنّی أنظر الی رجل أصلع أفدع جالس علیها یُهدمها حجراً حجراً.»
ص: 37
قبر مرا بعد از وفات من بکند؛ مانند آن است که در حال حیات زیارت من کرده باشد و اگر زیارت کنندگان بدانند برای زائر من چه اجریست در آخرت، البته بیایند در زیارت من خیزان و افتاده؛ یعنی همچو طفلان که راه نتوانند رفت.»
هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که برای مرده حج بکند بی آن که وصیت کرده باشد، بنویسد بر آن مرده ثواب یک حج و برای حج کننده ثواب هفتاد حج.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: و شیخ حسن بصری- رحمة اللَّه علیه- نقل کرده‌اند که: «نمی‌دانم هیچ شهری بروی زمین، هر عملی که درو بکنند، یکی را به صد هزار نویسند غیر از مکّه معظمه.»
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: وهم او نقل می‌کند که: «نمی‌دانم هیچ شهری به روی زمین که درو شراب الأبرار و مصلای اخیار واقع شده باشد، مگر در مکّه و شراب ابرار آب زمزم است و مصلّای اخیار زیر ناودان کعبه است.»
و هم شیخ حسن مذکور می‌گوید: نمی‌دانم هیچ شهری بروی زمین که حقّ سبحانه و تعالی رسول خود را امر کرده باشد که فلان موضع جای نماز خود بکن مگر در مکّه معظمه.
قوله تعالی: «و اتخذوا من مقام ابراهیم مصلی.»
(1) و هم او نقل می‌کند که نمی‌دانم هیچ شهری بروی [زمین] که شخصی با دست مالیدن و بوسه دادن چیزی گناه از وی مانند برگ خشک درختان بریزند مگر در مکّه معظمه و آن چیز حجرالاسود و رکن یمانی است.
و هم او می‌فرماید که نمی‌دانم که هیچ شهری بروی زمین که بنده دعا کند و فرشتگان آمین گویند مگر در مکّه معظمه و آن گرداگرد بیت اللَّه است.
و هم او می‌فرماید: نمی‌دانم بروی زمین هیچ شهری که برخیزند از وی در روز قیامت انبیا و صدیقان و ابرار و اخیار از مردان و زنان و این همه از رستگان باشند الّا در مکّه معظمه.
و هم او می‌فرماید که: نیست هیچ شهری بروی زمین که فرود آورد در وی باد بوی بهشت را، مگر در مکّه معظمه برای طواف کنندگان امت.
و هم او می‌فرماید: نمی‌دانم هیچ شهری بروی زمین که مستجاب شود برو دعای بنده
1- بقره: 125
ص: 38
در پانزده مکان:
1- چون نظر بر کعبة اللَّه افتد.
2- در نزدیک حجرالاسود.
3- در ملتزم.
4- زیر ناودان کعبه.
5- اندرون بیت اللَّه.
6- پس [پشت] مقام ابراهیم.
7- در رکن یمانی.
8- سر چاه زمزم.
9- در صفا.
10- در مروه.
11- در مسعی.
12- در منا.
13- در نزدیک جمرات سه‌گانه.
14- در مزدلفه.
15- در عرفات.
و نیز شیخ حسن بصری می‌گوید: که غنیمت دانید در عمر خود که دریابید این مکانها [را] که جای اجابت دعا است و امید مغفرت، جهد کنید در دعا و تضرّع و زاری که چون از مکّه معظمه بیرون روید از برکات این امکنه [ها] محروم مانید.
و گفته شده: که زیر مقام ابراهیم- علیه‌السلام- مکتوب است: «منم آن خدای- عزوجل- که غیر از من هیچ پروردگار نیست، منم آفریدگار مکّه، حرم کرده‌ام او را از روزی که آسمان و زمین پیدا کرده، مکّه را در میان دو کوه نهاده و هفت فرشته گرداگرد او گذاشته‌ام؛ یعنی وقتی که هر آفریده شده در زمین حرم اللَّه داخل شد او از کشتن و ظلم و ستم و آزار و تعدّی در امان در آمد.
و هم او می‌فرماید: نمی‌دانم هیچ شهری بروی زمین که هم انبیاء و المرسلین و
ص: 39
ملائکة المقرّبین به سوی او آمده باشند مگر در مکّه معظمه و خواب کردن در مکّه افضلست از آن که در جای دیگر روزه دارند و نماز گزارند.
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر که استطاعت دارد، در یکی از حرمین مکّه و مدینه باشد و بمیرد باید سعی کند، اوّل کسانی که [مشمول] شفاعت من خواهند شد در روز قیامت، رستگاران باشند و بر اینها نه حساب باشد نه عذاب.
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «سفر نکنید مگر در نیت سه مسجد؛ مسجدی هذا؛ یعنی مسجد حضرت [در] مدینه منوره و مسجدالحرام و مسجد الاقصی که یک نماز در مسجد من مقابله هزار نمازِ جای دیگر، غیر از مسجدالحرام که یک نماز در مسجدالحرام مقابله صد هزار نماز بلاد دیگر است و همچنین یک نماز در مسجد الأقصی مقابله پانصد نماز جای دیگر است.
و هم شیخ حسن بصری می‌فرماید که: نمی‌دانم هیچ شهری بروی زمین که درهای بهشت همه به سوی او گشاده باشند مگر در مکّه معظمه:
1- دربی نزدیک در کعبه است.
2- دربی نزدیک ناودان کعبه است.
3- دربی نزدیک رکن یمانی.
4- دربی نزدیک حجرالاسود.
5- دربی پس مقام ابراهیم.
6- دربی نزدیک چاه زمزم.
7- دربی در صفا.
8- دربی در مروه.
و هیچ احدی در مکّه در نیاید مگر آن که در رحمت حقّ تعالی در آید چنانکه حق تعالی فرموده است: هر کس که در کعبه در آید در امان خدای تعالی در آید،
(1) از عذاب نار بیامرزد اگرچه بسیار گناه [داشته باشد].
و در خبر است هر کس که یک نظر بر کعبه بکند گناهان او بیامرزد اگرچه گناه او بسیار و مثل کف دریا باشد.
1- «فیه آیاتٌ بیناتٌ مقامُ ابراهیم ومن دخله کان آمناً» آل عمران: 97
ص: 40
و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «چون روز عرفه باشد و خلق در موقف عرفات حاضر شود، رحمت خدای تعالی بر خلق نزدیک گردد و به آسمان دنیا آید و بعد درهای آسمان بگشایند، پس مباهات کند حق تعالی به حاجیان و به ملائکه خود گوید: «ای فرشتگان ببینید بندگان مرا که به عبادت آمده‌اند، ژولیده و روی و موی گرد آلوده، از راههای دور به امید مغفرت من، به درستی که همه ایشان را آمرزیدم و بازگردند بندگان من جمله آمرزیده، گناهان عفو کرده، هر که خواهید شفاعت کنید، اگرچه گناهان او به عدد ستارگان آسمان و عدد روزهای دنیا و قطره‌های باران بوده باشد، همه را آمرزیدم به درستی که من ارحم الرّاحمینم و رحمت من به همه چیز و همه کس می‌رسد.»
(1) و هم آن حضرت پیغمبر- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- فرمودند: «هر کس که حج اسلام بگزارد دو طواف زیارت بجا آرد، آن روز جمیع گناهان او آمرزیده شود و بیایند فرشتگان و دست در میان دو شانه نهند و گویند: ای بنده خدای! کار آینده بساز، به درستی که کار گذشته تو کفایت گشت، و گویند که از آن بزرگتر گناه نیست که بنده از عرفات بازگردد در حالتی که حج گزارده باشد و گمان برد که آمرزیده نشده است و گویند که ده جزء رحمت خدای تعالی بر زمین آید از آن جمله نُه و نیم جزء نصیب مکّه معظمه و نیم جزء (نصیب) تمام دنیا.»و نیز شیخ بصری می‌گوید: زنهار، زنهار ای باشندگان مکّه معظمه! ما دامی که قدرت و قوّت به موافق شرعی داشته باشید، از مکّه بیرون نروید اگر چه شما را دو فلس از مشقت، از وجه حلال در مکّه به دست آید، آن بهتر از ده هزار است که جای دیگر حاصل می‌توان کرد از غیر مکّه مبارک.انّ السعید من أسعد من فضل اللَّه- عزوجل- و الأعمال بالخواتیم و علیک بتقوی اللَّه و لزوم العدالة واشتغل نفسک فی عبادة اللَّه- عزوجل- و متابعة النبی- صلی اللَّه علیه و [آله و] سلم- و هو خیر الدنیا و الآخرة و صلّی اللَّه علی خیر خلقه محمد و آله و اصحابه أجمعین، برحمتک یا أرحم الراحمین.» تمت.پی نوشتها:
1- و قال- صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم- «اذا کان یوم عرفة فانّ اللَّه تعالی یدنو حتی یکون أدنی سماواته الی الارض ثم یفتح أبواب السماء فیُباهی بالطائفین ملائکته فیقول یا ملائکتی انظروا الی عبادی جاؤنی شُعثاً غبراً من کلّ فجٍ عمیق یرجون مغفرتی قد غفرت لهم جمیعاً افیضوا عبادی کلّکم مغفوراً لکم مشفعین فیمن شفعتم ولو کانت ذنوبکم مثل عدد ایّام الدنیا و لو کانت ذنوبکم مثل عدد النجوم و لو کانت ذنوبکم مثل عدد القطر لغفرت لکم فانّی أرحم الراحمین و رحمتی وسعت کلّ شی‌ء.»
)