میشوند. با اجرای طرحهای جدید بر مبنای مطالعات پایه، سازماندهی تشکیلاتی و ساماندهی اجرایی، به تدریج از فضای تجربی و سنتی به فضای مدیریت علمی تغییر مییابد؛ چرا که حج و زیارت به اعتبار اعتقادی و ملّی نظام جمهوری اسلامی، به هنگامه برگزاری فریضه حج، در شایستهترین حالت، بین ملل اسلامی اندیشه دارد. لذا لازمه ساماندهی و بهسازی امور حج و زیارت و ایجاد حالت تداوم پویا در روند توسعه خدمات رسانی به زائران، با ارائه طرحها و برنامههای جامع و اثر بخش میباشد. بر این اساس ذیلًا مروری خواهیمداشت بر طرحها ومطالعات انجام شده ودر دست انجام ودر دستور کار سازمان:
الف. طرحها و مطالعات انجام شده:
هدف: تعیین نقاط قوّت و ضعف شیوه موجود خدمات رسانی حج و سپس دریافت راههای بهینه سازی آن.
هدف: آگاهی از اثرات مثبت و منفی فرایند واگذاری بخشهایی از کار اجرایی حج به بخش خصوصی.
هدف: کاهش ابتلای حجاج به بیماری، با آشنا ساختن آنها به موازین بهداشتی و نهایتاً کاهش حجم کاری پزشکان و سایر اعضای محترم هیأت پزشکی حج.
4- تحلیلی بر میزان تقاضای سفر به زیارت عمره در استان اصفهان، 1373.
هدف: ارائه تحلیلی از میزان تقاضای سفر به عمره در استان اصفهان و تعیین بعضی از علل و عوامل که بر روی میزان تقاضای عزیمت به عمره اثر داشتهاند.
5- تجزیه و تحلیل مقدماتی از چگونگی اعزام زائران به عتبات عالیه.
هدف: تحلیلی بر چگونگی اعزام زائران به عتبات عالیه، با ارائه روشهای مختلف اعزام، تهیه مسکن و مواد غذایی.
6- چشم اندازی بر تشکیل گروههای بزرگ، 1373.
ص: 175
7- حجّ تمتّعِ دولتی، خصوصی و دولتی- خصوصی، 1372.
هدف: تحقیق و مطالعه گزینههای مدیریت اجرایی حج به منظور رسیدن به مطلوبترین شیوهای که میتواند نتایج پرباری را جهت هر چه بهتر برگزار کردن این مهم همراه داشته باشد.
8- شمای کلی طرح تحقیق و بازنگری در شیوه تغذیه حجاج، 1373.
هدف: ایجاد تحوّل در تغذیه حجاج، همگام با پیشرفتهای علمی و تکنولوژی جهان معاصر و استفاده بهینه از امکانات و نیروها.
9- طرح تحقیق پیرامون: روشهای انجام کار در سازمان حج و زیارت، 1371.
هدف: تجزیه و تحلیل خطمشیها و روشهای انجام کار در سازمان.
10- طرح تمرکز سازماندهیِ اثاثیه کاروانهای حج، 1372.
هدف: نوسازی اثاثیه کاروانهای حج، استاندارد نمودن آنها، ارتقاء سطح بهداشت از طریق حذف ظروف غیر بهداشتی قبلی و تدوین روشهای مناسب به منظور تأمین نظارت سازمان بر کم و کیف اثاثیه و ایجاد تسهیلات و رفع محدودیتها برای مدیران جدید در فراهم آوردن و کاهش هزینههای حمل و نقل و ...
11- طرح تأسیس شرکت حمل و نقل زائران، 1372.
هدف: تشکیل شرکت حمل و نقل هوایی با سرمایه سازمان و سهامداری نیروهای متخصص و استفاده از امکانات خارجی با اجاره هواپیما در شروع کار به منظور خدمات رسانی حمل و نقل به متقاضیان.
12- طرح چند نرخی کردن سفرهای زیارتی؛ عمره مفرده و سوریه، 1371.
هدف: کاهش حجم زیاد اعتراضات و شکایات زائران و بهبود شیوه کار.
13- طرح جامع تغییر ساختار هیأت پزشکی حج، 1374.
هدف: افزایش بهرهوری در سیستم ارائه خدمات پزشکی و پیراپزشکی به زائران بیتاللَّهالحرام.
14- طرح بررسی و تحلیل آماری از ثبت نام کنندگان عمره سال 1373.
اهداف:
مقایسه آمار شرکت کنندگان در قرعهکشی عمره سال 1373 سنددار و بدون سند به
ص: 176
تفکیک استانهای مختلف.
مقایسه آمار کلّ شرکتکنندگان در قرعهکشی عمره سال 1373 به تفکیک استانهای مختلف.
بررسی و تحلیل بعضی عوامل مؤثر بر روی تغییرات تقاضای انجام عمره در استانهای مختلف.
15- طرح منطقهای کردن فعالیتهای حج و زیارت از دیدگاه مالی، 1373.
هدف: برنامهریزی و کنترل منابع مالی به منظور بهرهبرداری بیشتر از امکانات مالی و افزایش کارایی سازمان.
16- مطالعه و بررسی روشهای اجرایی بهینه امور حج، با توجه به سیاستهای آزاد سازی و خصوصی سازی، 1372.
هدف: بررسی اثرات «آزاد سازی» و «خصوصی سازی» در اعزام حجاج و «شقوق مختلف اعزام حجاج» شامل روش عاملیت متمرکز و دولتی، خصوصی سازی یکباره و خصوصی سازی تدریجی، و روش مختلف یا تسهیمی.
17- مدیریت پیگیری فرامین در سازمان حج، 1374.
هدف: ارائه مدلی از چرخه منظم «کار- اجرا» و برنامهریزی کانون کنترل و ارزیابی تحلیلی کارکردها.
18- نگرشی بر چگونگی سیر تحول تأمین مسکن حجاج (قبل و بعد از انقلاب)، 1373.
هدف: تعیین تحوّلات ادواری چگونگی تأمین مسکن حجاج و شناخت روند توسعه.
ب. طرحها و مطالعات در دست انجام:
1- پروژه استطاعت مالی، 1374.
هدف: فراگرد آوردن اطلاعات پایه، جهت تدوین برنامههای اجرایی در چشم اندازهای زمانی حال و آینده با کاربست اصول و مبانی معتبر تحقیق و پژوهش حول مبانی فقهی به عنوان شاخص اصلی برنامهریزی- اجرایی در رسیدن به حجم آماری قابلیتها و توانهای بالقوه سازمانی، مستند و قابل استدلال.
ص: 177
2- طرح «تداوم آموزش مدیران و عوامل خدماتی کاروانها»، 1374.
هدف: اجرای برنامههای آموزشی کارساز و اثر بخش به منظور افزایش کارایی درونی و برونی مدیران و معاونان کاروانها، با آشنا سازی دقیق گروه مورد آموزش با مبانی فقهی، سیاسی، اخلاقی و معارف حج و اصول و فنونی که در این راستا صحت و اعتبار آنها به تدریج در میدان عمل به اثبات رسیده است.
3- پروژه طرح و اجرای نظامهای حسابداری مالی در بهای تمام شده، 1373.
هدف: رفع نارساییها و کمبودها در زمینههای مختلف سیستمهای حسابداری مالی، ایجاد تغییرات و اصلاحات اساسی در سیستمهای فعلی حسابداری و سیستمهای مرتبط و ارائه نظامهای حسابداری مالی و صنعتی سازمان.
4- مروری بر چگونگی حمل و نقل حجاج (قبل و بعد از انقلاب)، 1374.
هدف: نگرشی بر فرایند کار با درونهای فشرده به منظور مقایسه سیر تحوّلات حمل و نقل زائران تا کنون.
5- نگرشی بر فعالیتهای امداد گمشدگان در دهه اخیر، 1374.
هدف: فراگرد آوردن اطلاعات موجود پیرامون فعالیت امداد گمشدگان از اذهان کارگزاران و رسیدن به مناسبترین ساختار کاریِ پیشبینی شده با طرح مناسبترین شبکه مدیریتی و ارائه چند سناریو.
ج. طرحها و مطالعات در دستور کار:
1- طرح جامع مطالعات بهسازی امور حج و زیارت، مشتمل بر پروژههای:
پروژه مطالعات سیستمیک حج و زیارت.
پروژه مقررات و استانداردهای عملیاتی.
پروژه امکان سنجی بسط و گسترش فعالیتهای سازمان در خصوص اماکن مقدسه داخل و خارج کشور.
پروژه امکان سنجی شرکت در فعالیتهای اقتصادی کشور، بر مبنای توان و استعدادهای بالقوه سازمان.
سنتز پروژههای چهارگانه.
ص: 178
هدف: رسیدن به فضای بهینه مدیریت استراتژیکِ واحدهای سرویس دهنده، بررسی ابعاد نیازهای متقاضیان ونحوه برخورد با این نیازها، طراحی نحوه ارائه خدمات- ابعاد استراتژیک خدمات و نحوه اندازهگیری آنها، مدیریت شکایات و کنترل انتظارات و نهایتاً دستیابی به بهترین سیستمهای خدماتی در مواجهه سرویس دهنده و سرویس گیرنده (انسان در مقابل انسان) و به عبارتی بهبود سیستمهای عملیاتی به منظور بهینهسازی عوامل سهگانه زمان، هزینه و کیفیت دستیابی به اهداف بر اساس امکانات، محدودیتها، نیازها و اولویتها، با ارائه مدل ریاضی- گرافیکی.
2- تأسیس مرکز «دیداری- شنیداری حج و زیارت» با بخشهای:
موزه و نمایشگاه حج و زیارت.
کتابخانه تخصصی.
بانک اطلاعات.
هدف: تمرکز، ساماندهی و نظام بخشی به گنجینه فرهنگ حج و زیارت و یادمانهای پراکنده، در معرفی و عرضهداشت عمق اثرات فرهنگ حج و زیارت در جامعه ایران اسلامی از آغاز ورود اسلام به گستره ایران زمین تاکنون.