ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین
در مورد اقتدای به اهل تسنن روایات مختلف و متعدّدی از ناحیه حضرات معصومین: صادر شده است. هر چند عدم صحّت اقتدا در شرایط اوّلی، از روایات و فتاوای فقهای امامیه برداشت می شود؛ امّا در شرایط ثانوی؛ اعمّ از خوف یا مدارا، دلالت روایات مختلف و به ظاهر متعارض است. برخی ظاهر در اقتدای حقیقی است و برخی دیگر بر عدم صحّت اقتدا دلالت دارد. به تبع روایات، اقوال فقها نیز متفاوت گشته است. فقهایی چون حضرت امام خمینی1 و برخی از فقهای معاصر، ظهور روایات در اقتدای حقیقی را پذیرفته و روایات دالّ بر عدم صحّت اقتدا را به حکم اوّلی اختصاص داده اند؛ امّا بسیاری از فقها چنین حملی را نپذیرفته و روایات ظاهر در اقتدای حقیقی را بر اصل شرکت در نماز عامّه حمل نموده و تکرار نماز یا عدم اقتدا و لزوم قرائت را در نماز جماعت آنان شرط دانستهاند که با بررسی دقیق روایات به نظر میرسد صحت اقتدای حقیقی نیز یکی از راهکارهای حضور در جماعت اهل تسنن است که به دلیل اهداف بالاتری؛ همچون ایجاد همدلی و اتحاد و حفظ آبروی شیعه پذیرفتنی است.
https://miqat.hajj.ir/article_51419_3e7da021e7c2ec6b45f968b564253643.pdf
2016-12-21
8
41
اقتدا
اهل تسنن
تقیه خوفی
تقیه مداراتی
حمید
کمالی اردکانی
b@gmail.com
1
پژوهشگر و استاد / حوزه علمیه
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
ابن قدامه، عبدالله بن احمد بن محمّد، المغنی دار الکتاب العربی، بیتا، بیجا.
2
اراکی، محمد علی، کتاب الصلاة، 2 جلد، دفتر جناب مؤلف، قم، ایران، اول، 1421ق.
3
اردبیلی، مولی احمد، مجمع الفائدة والبرهان، جامعة مدرسین، قم، 1362ش.
4
اشتهاردی، علی پناه، مدارک العروة، 30 جلد، دار الأسوة للطباعة و النشر، تهران، ایران، اول، 1417ق.
5
اصفهانی، محمد حسین کمپانی، صلاة الجماعه، در یک جلد، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ایران، دوم ، 1409ق.
6
انصاری، مرتضی بن محمّد امین، کتاب الصلاة، چاپ اول، لجنة التحقیق لتراث الشیخ الاعظم، 1415ق.
7
آملی، میرزا هاشم، المعالم المأثورة، 6 جلد، مؤلف الکتاب، قم، ایران، اول، 1406ق.
8
بحرانی،یوسف، الحدائق الناضرة، جامعة المدرسین، قم، 1363ش.
9
جزیری، عبد الرحمان، غروی، سید محمد، یاسر مازح، الفقه علی المذاهب الأربعة
10
و مذهب أهل البیت: ، 5 جلد، دار الثقلین، بیروت، لبنان، اول، 1419ق.
11
جعفریان، رسول، دوازده رسالة فقهی دربارة نماز جمعه، در یک جلد، مؤسسة انصاریان، قم، ایران، اول، 1423ق.
12
جمعی از نویسندگان، مجلّه میقات حج، حوزة نمایندگی ولی فقیه در امور حجّ وزیارت، تهران، سال هشتم، شماره سی ام، 1378ش.
13
جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت: ، 56 جلد، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت: ، قم، ایران، اول.
14
حرّ عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، چاپ اول، مؤسسه آل البیت، بیروت، 1413ق.
15
حلّی، جعفربن الحسن، المعتبرفی شرح المختصر، مؤسسة سید الشهداء، قم، بیتا.
16
حلی، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدی ، تحریر الأحکام، ابراهیم بهادری، چاپ اول، مؤسسه امام صادق7 ، قم، 1420ق.
17
حلی، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدی ، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب،
18
15 جلد، مجمع البحوث الإسلامیة، مشهد، ایران، اول، 1412ق.
19
خامنهای، سید علی بن جواد حسینی، مناسک حج، یک جلد، نرم افزار جامع فقه اهل بیت: بیجا، بیتا.
20
خمینی، سید روح اللَّه موسوی، استفتاءات، دفتر نشر انتشارات اسلامی، قم، 1366ش.
21
خمینی، سید روح اللَّه موسوی، الرسائل العشرة، در یک جلد، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره، قم، ایران، اول، 1420ق.
22
خمینی، سید روح اللَّه موسوی، کتاب الخلل فی الصلاة، در یک جلد، چاپخانه مهر، قم، ایران، اول، 1378ش.
23
خمینی، سید روح اللَّه موسوی، مناسک حج( المحشی)، نشر مشعر، چاپ چهارم، تهران، 1416ق.
24
خویی، سید ابو القاسم موسوی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، 6 جلد، تحت اشراف جناب آقای لطفی، قم - ایران، اول، 1418ق.
25
شیرازی، ناصر مکارم، القواعد الفقهیه، 2 جلد، مدرسه امام امیر المؤمنین7 ، قم، ایران، سوم، 1411ق.
26
صدوق، محمّدبن علیبن بابویه، منلایحضره الفقیه، چاپ 1، نشرصدوق، تهران، 1376ش.
27
طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، چاپ اول، جامعة المدرسین، قم، 1414ق.
28
طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، الخلاف، چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، 1407ق.
29
طوسی، ابوجعفر محمّدبنحسن، تهذیب الاحکام، چاپ اول، مکتبةالصدوق، تهران، 1376ش.
30
عاملی، محمدبن علی، مدارک الاحکام، چاپ اول، مؤسسه آلالبیت، بیروت، 1410ق.
31
عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی، رسائل الشهید الثانی، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم، ایران، اول، 1421ق.
32
عاملی، محمّدبن مکی شهیداول، ذکری الشیعة فی احکام الشریعة، چاپ اول، مؤسسه آل البیت: ، قم 1419ق.
33
العمیدی، ثامر هاشم حبیب، واقع التقیة عند المذاهب والفرق الإسلامیة من غیر الشیعة الإمامیة، بی جا، 1419ق.
34
فاضل لنکرانی، محمّد، تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة، الصوم و الاعتکاف، در یک جلد، مرکز فقه ائمه اطهار: ، قم، ایران، اول، 1426ق.
35
فیضکاشانی، ملامحسن، الوافی، چاپ اول، مکتبة الامام امیرالمؤمنین7 ، بیجا، 1365ش.
36
قمی، سید تقی طباطبایی، مبانی منهاج الصالحین، 10 جلد، منشورات قلم الشرق، قم، ایران، اول، 1426ق.
37
قمی(میرزای قمی)، ابو القاسم بن محمد حسن جیلانی، مناهج الأحکام فی مسائل الحلال و الحرام، در یک جلد، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ایران، اول، 1420ق.
38
قمی، میرزا ابو القاسم بن محمّد حسن، غنائم الأیّام فی ما یتعلق بالحلال و الحرام، چاپ اول، مکتبةالاعلام الاسلامی، مشهد، 1418ق.
39
کلینی، ابوجعفر محمدبن یعقوب، کافی، چاپ چهارم، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.
40
کوفی، محمد بن اشعث، الجعفریات، الأشعثیات، در یک جلد، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، ایران، اول.
41
مالک بن انس، المدونة الکبری، مطبعة السعادة، مصر، 1323ق.
42
مجلسی اوّل، محمّد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، قم، 1406ق.
43
مجلسی دوّم، مولی محمّد باقر بن محمّد تقی، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، 26 جلد، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ایران، دوم، 1404ق.
44
نراقی، احمدبن محمّدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، اول، مؤسسه آلالبیت، بیروت 1415ق.
45
نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، 18 جلد، مؤسسه آلالبیت: بیروت، لبنان، اول، 1408ق.
46
وحید بهبهانی، محمّد باقر بن محمّد اکمل، مصابیح الظلام، چاپ اول، مؤسسة العلامة الوحید البهبهانی قم، 1424ق.
47
همدانی، آقا رضا، مصباح الفقیه، چاپ اول، مؤسسة الجعفریة و مؤسسة النشر الإسلامی، قم، 1416ق.
48
ORIGINAL_ARTICLE
پژوهشی در «اقتراض للحج»
حج، عملی عبادی است و بر هر مسلمانی واجب است لیکن وجوب آن مشروط به وجود شرایطی است که تا آنها حاصل نشود، حج نیز واجب نمیگردد؛ یکی از این شرطها، استطاعت است که آنهم دارای انواع و اقسامی است و وجود هر یک از انواع استطاعت، برای وجوب حج ضروری است. به اجماع فقیهان شیعه، حصول استطاعت برای حج واجب نیست؛ چراکه تحصیل شرط واجبِ مشروط واجب نیست. با این وجود، در برخی روایات از قرض گرفتن و مدیون شدن برای حج، سخن به میان آمده است. از این رو، برخی از فقیهان بر اساس این روایات و برداشتِ خودشان از آنها، به سخن گفتن دربارۀ این موضوع «اقتراض للحج» پرداختهاند. برخی از ایشان به وجوب قرض گرفتن حج در مواردی ویژه حکم دادهاند و بسیاری با این دیدگاه به مخالفت برخاستهاند. از جمعبندی سخنان فقیهان چنین میتوان دریافت که اقتراض للحج با وجود برخی شرایط؛ از جمله داشتن پسانداز برای بازپرداخت قرض، مستحب است و برخی از محدثان، روایات در این باره را ذیل بابی با حکم «استحباب»، گرد آوردهاند و حجِ انجام شده با این شرایط را «حج مندوب» دانسته و آن را کفایت کننده از حَجَّة الاسلام نشمردهاند.
https://miqat.hajj.ir/article_51420_b4a81f819201919a3f3cf9da92ae0899.pdf
2016-12-21
42
63
حج
استطاعت
اقتراض
روایات فقهی
اخبار متعارض
بررسی صدوری
بررسی دلالی
محمدتقی
رحمت پناه
m.rahmatpanah@gmaol.com
1
دانشجوی دکترا
LEAD_AUTHOR
ـ قرآن مجید، ترجمه: محمدمهدی فولادوند.
1
1. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، چ1، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1404ق.
2
2. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیچا، قم، نشر ادب الحوزة، 1415ق.
3
3. افتخاری گلپایگانی، علی، آراء المراجع فی الحج، چ2، قم، مشعر، 1428ق.
4
4. انصاری، محمد علی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، چ1، قم، مجمع الفکر الإسلامی، 1418ق.
5
5. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، تحقیق: محمدتقی ایروانی، بیچا، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، بیتا.
6
6. بخاری، محمد بن اسماعیل، الصحیح، بیچا، بیروت، دار الفکر، 1401ق.
7
7. بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعة، بیچا، قم، المطبعة العلمیة، بیتا.
8
8. جدیدینژاد، محمدرضا، معجم مصطلحات الرجال والدرایة، چ2، قم، دار الحدیث، 1424ق.
9
9. جزائری، عبدالرحمن، محمد غروی و یاسر مازح، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة و مذهب اهل البیت علیهمالسلام، چ1، بیروت، دار الثقلین، 1419ق.
10
10. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت: ، زیر نظر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، چ1، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی برمذهب اهل بیت علیهمالسلام، 1426ق.
11
11. جمعی از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهرودی، چ1، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت: ، 1423ق.
12
12. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق: احمد عبدالغفور، چ1، بیروت، دار العلم للملایین، 1410ق.
13
13. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، چ1، قم، مؤسسة آل البیت: لإحیاء التراث، 1414ق.
14
14. حلبی، ابو صلاح، الکافی فی الفقه، تحقیق: رضا استادی، چ1، اصفهان، مکتبة الامام أمیرالمؤمنین علی علیهالسلام العامة، 1403ق.
15
15. خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، چ5، بیجا، بینا، 1413ق.
16
16. دغیم، سمیح، موسوعة مصطلحات علم الکلام الإسلامی، چ1، بیروت، مکتبة لبنان اشرون، 1998م.
17
17. راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، چ1، سوریه، دار العلم، الدار الشامیة، 1412ق.
18
18. رحمانی، محمد، «موضوعشناسی فقهی حج: استطاعت»، میقات حج، شماره 14، زمستان 1376ق.
19
19. سبحانی، جعفر، الحج فی الشریعة الإسلامیة الغراء، چ1، قم، مؤسسه امام صادق7 ، 1424ق.
20
20. سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الأحکام فی بیان الحلال والحرام، چ4، قم، مکتب آیة الله العظمی السید السبزواری، 1416ق.
21
21. سید مرتضی، علی بن حسین، مسائل الناصریات، تحقیق: مرکز بحوث و الدراسات العلمیة، بیچا، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامیة، 1417ق.
22
22. شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، چ2، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1417ق.
23
23. شهید ثانی، زین الدین بن علی، حاشیة شرائع الإسلام، چ1، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1422ق.
24
24. شهید ثانی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، چ1، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، 1413ق.
25
25. شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، إشراف: محمد کلانتر، بیچا، نجف، منشورات جامعة النجف الدینیة، 1387ق.
26
26. صافی گلپایگانی، لطفالله، فقه الحج، بحوث استدلالیة فی الحج، چ1، قم، مؤسسة سیدة المعصومة علیها السلام، 1423ق.
27
27. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تحقیق: علیاکبر غفاری، بیچا، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، بیتا.
28
28. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی (المحشّٰی)، تحقیق: احمد محسنی سبزواری، چ1، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1419ق.
29
29. طباطبایی، سید علی، ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بالدلائل، چ1، قم، تحقیق و نشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1415ق.
30
30. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق: سیدمحمدتقی کشفی، چ3، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، 1387ق.
31
31. طوسی، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، چ2، بیروت، دار الکتاب العربی، 1400ق.
32
32. طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن،تحقیق: محمد حبیب قصیر عاملی، چ1، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، 1409ق.
33
33. طوسی، تهذیبالاحکام، تحقیق: سیدحسن موسوی خرسان، چ4، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1365ش.
34
34. طوسی، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تحقیق: سیدحسن موسوی خرسان، بیچا، تهران، دار الکتب الإسلامیة، بیتا.
35
35. عاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة، چ1، بیروت، دار البلاغة، 1413ق.
36
36. عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن، معجم المصطلحات والألفاظ الفقهیة، قاهره، دارالفضیلة، بیتا.
37
37. عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویة، چ1، قم، تحقیق و نشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1412ق.
38
38. علامه حلّی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، تحقیق: ابراهیم بهادری، چ1، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام، 1420ق.
39
39. علامه حلّی، تذکرة الفقهاء، چ1، قم، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، بیتا.
40
40. علامه حلّی، حسن بن یوسف، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تحقیق: فارس حسون، چ1، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1410ق.
41
41. علامه حلی، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، تحقیق: قسم الفقه فی مجمع البحوث الإسلامیة، چ1، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، 1424ق.
42
42. علوی عاملی، میر سید احمد، مناهج الأخیار فی شرح الاستبصار، چ1، قم، مؤسسه اسماعیلیان، بیتا.
43
43. فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام عن قواعد الاحکام، چ1، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1416ق.
44
44. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق: مهدی مخزومی، ابراهیم سامرائی، چ2، قم، نشر هجرت، 1410ق.
45
45. فیض کاشانی، محمدمحسن ابن شاهمرتضی، الوافی، چ1، اصفهان، مکتبة الامام أمیر المؤمنین علی (ع) العامة، 1406ق.
46
46. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق: علیاکبر غفاری، چ4، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1365ش.
47
47. مجلسی، محمدباقر، مراة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تحقیق: سید هاشم رسولی، چ2، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1363ش.
48
48. مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی، چ1، قم، مؤسسة دار التفسیر، 1419ق.
49
49. مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چ2، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، 1406ق.
50
50. محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، تحقیق: عبدالحسین محمدعلی بقال، چ2، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق.
51
51. محقق حلّی، نکت النهایة، چ1، قم، مؤسسة النشرالإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1412ق.
52
52. محقق کرکی، علی بن حسین، (1408ق.)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسة آل البیت7 لإحیاء التراث، 1408ق.
53
53. مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، چ6، قم، نشر الهادی، 1416ق.
54
54. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چ1، تهران، مؤسسة الطباعة و النشر وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی، 1417ق.
55
55. مغنیة، محمدجواد، الفقه علی المذاهب الخمسة، تحقیق: سامی غریری، چ2، قم، دار الکتاب الاسلامی، 1425ق.
56
56. مفید، محمّد بن محمد، المقنعة، چ1، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید= ، 1413ق.
57
57. موسوی عاملی، سید محمد، مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام، چ1، قم، مؤسسة آل البیت7 لإحیاء التراث، 1410ق.
58
58. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی، چ2، تهران، دار الکتب الاسلامیة، 1367ش.
59
59. نراقی، ملااحمد، رسائل و مسائل، بهکوشش رضا استادی، چ1، بیجا، کنگره بزرگداشت
60
ملا مهدی و ملا احمد نراقی، 1380ش.
61
60. نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعة، چ2، بیروت، دار الاضواء، 1404ق.
62
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر تورم و قطع مناسبات سیاسی با عربستان بر فریضة حج
تحقیق حاضر به بررسی تأثیر تورم و قطع ارتباط و مناسبات سیاسی با کشور عربستان بر فریضة حج میپردازد. با توجه به اینکه در زمان حاضر، در کشور ما تشرف به حج از طریق نامنویسی و قرار گرفتن در نوبت اعزام و گذشت زمان نسبتاً طولانی صورت میگیرد، چنانچه نام نویسی جهت اعزام را، همانند سفر از مقدمات وجودی حج به حساب آوریم، رویداد تورم و افزایش هزینة حج، مانع از وجوب نام نویسی نیست، همانطورکه وقوع این رویداد در زمان اعزام، در صورتی که منجر به عدم قدرت مکلف بر پرداخت مابقی هزینة حج باشد کاشف از عدم استطاعت اوست. البته در صورتی که مکلف با استقراض، هزینة حج را تأمین و اقدام به حج نماید، حجش مجزی از حج واجب است، هرچند اگر اموالی معادل با مقداری که قرض گرفته ندارد، استقراض بر او واجب نیست. در فرض قطع ارتباط سیاسی، چنانچه منع قانونی از اقدام به حج از طریق سایر کشورها وجود نداشته باشد و نیز موجب عسر و حرج بر مکلف نشود، اقدام به حج، واجب است، مگر اینکه گفته شود عرفاً برای مکلف، طریق به حج وجود ندارد؛ در اینصورت بقای وجوب حج بر مکلف متوقف بر بقای استطاعت تا زمان از سرگیری روابط بین دو کشور و فراهم شدن امکان اعزام است و اگر در این فرض اقدام به حج نماید مشروط بر اینکه اعمال او از میقات با عسر و حرج همراه نباشد، مجزی از حج واجب او خواهد بود.
https://miqat.hajj.ir/article_51422_379ba384abb14faa8bbe673d740e5a28.pdf
2016-12-21
64
86
تورم
استطاعت
قطع روابط سیاسی
امکان سیر
عسر و حرج
مهدی
ساجدی
mehdisajedi85@yahoo.com
1
عضو گروه فقه و حقوق / پژوهشکده حج و زیارت
LEAD_AUTHOR
1. قرآن کریم
1
2. آملی، میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح عروة الوثقی، چاپ اول، انتشارات مؤلف، تهران، 1380ق.
2
3. اشتهاردی، شیخ علی پناه، مدارک العروة، چاپ اول، انتشارات دار الأسوة للطباعة و النشر، تهران، 1417ق.
3
4. انصاری، شیخ مرتضی، کتاب الحج، چاپ اول، انتشارات مجمع فکر اسلامی، قم،1425ق.
4
5 . تبریزی، ابوطالب، التعلیقة الاستدلالیة علی تحریر الوسیلة، بی نا، بی جا، بی تا.
5
6 . تبریزی، جواد، التهذیب فی مناسک العمرة و الحج، بی نا، بی جا، بی تا.
6
7. حکیم، محسن، مستمسک عروة الوثقی، چاپ اول، انتشارات دار التفسیر، قم، 1416ق.
7
8 . حلی (محقق)، نجم الدین جعفر بن حسن، شرایع الاسلام، چاپ دوم، انتشارات مؤسسه اسماعیلیان، قم، 1408ق.
8
9. ــــــــــــــــ ، المختصر النافع فی فقه الإمامیه، چاپ ششم، انتشارات مؤسسة مطبوعات دینیه، قم، 1418ق.
9
10. ــــــــــــــــ ، المعتبر فی شرح المختصر، چاپ اول، انتشارات مؤسسه سید الشهدا، قم، 1407ق.
10
11. حلی، حسن بن یوسف، ارشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، چاپ اول، انتشارات اسلامی، قم،1410ق.
11
12. ــــــــــــــــ ، منتهی المطلب، چاپ اول، انتشارات مجمع البحوث الاسلامیه، مشهد، 1412ق.
12
13. خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، چاپ اول، انتشارات موسسه دار العلم، قم، بی تا.
13
14. خویی، سید ابو القاسم، المعتمد فی شرح المناسک، بی نا، بی جا، بی تا.
14
15. سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، بی نا، بی جا، بی تا.
15
16. سبزواری، سید عبد الاعلی، مهذب الاحکام، چاپ چهارم، انتشارات دفتر آیت الله سبزواری، قم، 1413ق.
16
17. شاهرودی، سید محمود بن علی، کتاب الحج، چاپ اول، انتشارات موسسة انصاریان، قم، بی تا.
17
18. طباطبایی، سید علی، ریاض المسائل، چاپ اول، انتشارات آل البیت، قم، 1418ق.
18
19. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، چاپ سوم، المکتبة المرتضویه، تهران، 1387ق.
19
20. عاملی، زین الدین، (شهید ثانی)، روضة البهیه، چاپ دهم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1418ق.
20
21. ــــــــــــــــ ، مسالک الأفهام، چاپ اول، انتشارات المعارف الاسلامیه، قم، 1413ق.
21
22. عاملی، (شیخ حر)، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، انتشارات آل البیت، قم، 1409ق.
22
23. عاملی، محمد بن علی موسوی، مدارک الاحکام، چاپ اول، انتشارات آل البیت، بیروت، 1411ق.
23
24. فاضل آبی، کشف الرموز، چاپ سوم، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1417ق.
24
25. فاضل لنکرانی، محمد، النکاح، چاپ اول، انتشارات مرکز فقهی ائمة اطهار، قم، 1421ق.
25
26. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش.
26
27. مدنی کاشانی، حاج آقا رضا، براهین الحج للفقهاء و الحجج، چاپ سوم، انتشارات مدرسه علمیه آیت الله کاشانی، کاشان، 1411ق.
27
28. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان، چاپ اول، انتشارات جامعة مدرسین، 1403ق.
28
29. محمد بن مکی، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، چاپ دوم، انتشارات اسلامی، قم، 1417ق.
29
30. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، چاپ هفتم، انتشارات دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی تا.
30
31. نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه، چاپ اول، انتشارات آل البیت، قم، 1415ق.
31
32. یزدی، سید محمد کاظم، عروة الوثقی، چاپ دوم، انتشارات مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، 1409ق.
32
33. یزدی، سید محمد کاظم، عروة الوثقی محشی، چاپ اول، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1419ق.
33
ORIGINAL_ARTICLE
ابن نجار و کتاب الدرة الثمینة فی أخبار المدینة المنورة
شهر مدینه به جهت جایگاه و اهمیتش، از دیرباز کانونی برای مورخان؛ از جمله محمد بن محمود، معروف به ابن نجار (متوفای 643ق.)، نگارندة کتاب «الدرة الثمینة فی أخبار المدینة» بوده است. ابن نجار این اثر را در قرن هفتم هجری نگاشت که در نوع خود ممتاز و توصیفی دقیق از شهر مدینه است. «الدرة الثمینة»، به شیوهای جالب و خاص تنظیم گردیده که وسعت اطلاعات، منابع متنوع، سفرهای فراوان و گستردگی نظر و وثاقت نویسنده، از مهمترین شاخصههای آن است. پژوهش حاضر پس از بررسی جوانب زندگی ابن نجار، به معرفی کتاب و نسخههای مختلف آن پرداخته است. ابن نجار کتاب خود را به هجده باب تقسیمبندی کرده، با اسم مدینه آغاز میکند. سپس از فتح و هجرت پیامبر شروع کرده، به بیان فضیلتهای آن و حدود حرم و آثار تاریخی از مسجد پیامبر تا مسجد قبا و بقیه مساجد میپردازد. بعد از آن، از چاهها و آبادیهای اطراف یاد نموده، با سخنی از صحابه بزرگ و تابعین و افراد تابع آنها بحث را خاتمه میدهد. در هر بخش، با آیههایی از قرآن و احادیث پیامبر و اخبار و سخنان صحابه و تابعین و تابعان آنان اسناد داده است. معرفی چهار نسخة مختلف کتاب و همچنین روش بررسی آن، از دیگر نکات این تحقیق است.
https://miqat.hajj.ir/article_51423_bb2d818295828cfcca73ff229f88f7ad.pdf
2016-12-21
88
98
ابن نجار
الدرة الثمینة
مدینه
معرفی کتاب
نسخه شناسی
مرتضی
حسنی نسب
1
تاریخ و تمدن اسلامی / دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
1. ابن زباله، محمد بن حسن، اخبار المدینه، المحقق: صلاح عبد العزیز زین سلامه، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنورة، 1424ق./2003م.
1
2. ابن عساکر دمشقی، محمد بن هبة الله، إتحاف الزائر وإطراف المقیم للسائر فی زیارة النبی9 المحقق: حسین محمد علی شکری، شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم الطبعة الأولى.
2
3. ابن عماد حنبلی، عبد الحی بن أحمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق: محمود الأرناؤوط، دار ابن کثیر، دمشق ـ بیروت، 1406ق. ، 1986م.
3
4. ابن قاضی شهبه، أبو بکر تقی الدین بن أحمد الأسدی الشهبی الدمشقی، طبقات الشافعیه، محقق: الحافظ عبد العلیم خان، عالم الکتب، بیروت، 1407ق.
4
5. ابن کثیر، أبو الفداء إسماعیل بن عمر القرشی البصری، البدایة والنهایة، دار الفکر عام، 1407ق. ، 1986م.
5
6. ابن نجار، محمد بن محمود، الدرة الثمینة فی اخبار المدینه، تحقیق: صلاحالدین بن عباس شکر، مرکز بحوث ودراسات المدینة المنورة، مدینة منوره، 2006م.
6
7. ذهبی، شمس الدین ابوعبدالله محمد بن احمد، سیر أعلام النبلاء بإشراف شعیب الأرناؤوط، مؤسسة الرسالة، 1405ق. / 1985م.
7
8 . سمهودی، نورالدین ابوالحسن، وفاء الوفا بأخبار دار المصطفى، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1419ق.
8
9. سیوطی، جلال الدین، تاریخ الخلفاء محقق: حمدی الدمرداش، مکتبة نزار مصطفى الباز، 1425ق. 2004م.
9
10. صلاح الدین، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، محقق: إحسان عباس، دار صادر، بیروت، 1974م.
10
11. عتر، نور الدین، منهج النقد فی علوم الحدیث، دار الفکر، دمشق، سوریه، 1401ق. 1981م.
11
12. مراغی، زین الدین أبو بکر بن الحسین بن عمر، تحقیق النصرة بتلخیص معالم دار الهجرة، تحقیق محمد عبدالجواد الأصمعی، المکتبة العلمیة، المدینة المنورة، 1401ق./1981م.
12
13. یاقوت حموی، شهاب الدین أبو عبد الله، معجم الأدباء (إرشاد الأریب إلى معرفة الأدیب) محقق: إحسان عباس، دار الغرب الإسلامی، بیروت، 1414ق. ، 1993م.
13
ORIGINAL_ARTICLE
دو قصیده و ترکیب بند در ستایش حج از روزگار صفوی محمد باقر خلیل کاشی (م 1081)
حج عبادتی است که همزمان، شیرین و پرزحمت است، و بسا به همین دلیل، خداوند متعال، تنها یک بار آن هم برای آدم مستطیع آن را واجب کرده است. آن روزگاران، راهی طولانی با زحمت فراوان می رفتند، اما شوق کعبه، همواره اثر معنوی شگفتی در مردمان باقی می گذاشت. این سفر و پیامدهای معنوی آن، در ادب جاری فارسی بسیار تأثیر گذاشت، و شعائر حج، اماکن مقدسه، احساسات و عواطف، به خصوص سفر کردن در بیابان و طی کردن بادیه، روی شعر فارسی سخت موثر افتاد. بسیاری از شاعران در این باره شعر گفتند و از کلمات مرتبط با حج، در اشعار خویش استفاده کردند. اشعاری هم به طور واقعی در باره سفر سروده می شد. در اینجا دو نمونه از این اشعار از دوره صفوی آورده ایم که سابق بر این منتشر نشده است. دوره صفوی، به خصوص عصر اخیر آن، در امر حج بسیار فعال بود و شمار زیادی از مردم هر ساله از طریق نجف عازم حجاز می شدند. در این اشعار می توان رد پایی از این احساس و علاقه در ادب فارسی یافت.
https://miqat.hajj.ir/article_51425_1800b9a1435e6f91767a74800906a462.pdf
2016-12-21
100
116
حج روزگار صفوی
قصیده
ترکیب بند
مکه مکرمه
نجف اشرف
رسول
جعفریان
ras.jafarian@gmail.com
1
استاد / دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
این مقاله منابع ندارد
1
ORIGINAL_ARTICLE
کارکردهای دیپلماسی فرهنگی حج در تقویت هویت فرهنگی مسلمانان
همة موجودیت و هستی مسلمانان، به هویت اسلامی آنان بستگی دارد. اگرمسلمانان به هویت خود توجه نداشته باشند و از معارف اصیل دین خود فاصله بگیرند، با مرور زمان، به صورت انسانهایی فاقد هویت در آمده، بازیچة سیاستهای ابرقدرتها میشوند. لذا دشمنان اسلام همواره سعی و تلاششان در راستای تضعیف و از بین بردن عناصر هویتی مسلمانان بوده است. حج، از عبادات بزرگ و اثرگذار اسلامی است که همه ساله، اجتماع عظیمی از مسلمانان را در زمان و مکانی واحد گرد هم میآورد. افرادی که در این چند روز به دور از مادیات و خانه و زندگی و تعلقات مادی گرد هم میآیند، فرصت مناسبی برای تفکر در حقیقت هستی خود و زندگی به دست میآورند و این مسأله میتواند در ایجاد هویت واحد اسلامی تاثیرگذار باشد. در این مقاله، به دنبال این مطلب هستیم که آیا حج با مناسک ویژهای که دارد، میتواند در تقویت هویت دینی ـ فرهنگی مسلمانان نقش آفرینی کند؟ اساساً کارکرد حج در تقویت عناصر ارزشی و هویت فرهنگی و اسلامی مسلمانان چیست؟ در حقیقت هدف اصلی این نوشتار بیان کارکردهای دیپلماسی فرهنگی حج، در تقویت هویت فرهنگی مسلمانان است که خود هویت فرهنگی از عناصر دیپلماسی فرهنگی میباشد. مناسک حج سرشار از دستوراتی است که در راستای سعادت دنیا و آخرت مسلمین تشریع شده و با شناخت درست این اعمال و مناسک و انجام صحیح آنها و آشنا شدن به اسرار و معارف مناسک حج و چشیدن ثمرة وحدت بخش این مناسک، مسلمانان نسبت به هویت دینی و فرهنگی خود دلبستگی پیدا میکنند و قدردان آن میشوند و این باعث میشود که در جهت نشر و ترویج فرهنگ خود تلاش و کوشش به عمل آورند.
https://miqat.hajj.ir/article_51426_6dca2354c7e3b901905f698717f06169.pdf
2016-12-21
118
149
حج
هویت
فرهنگ
دیپلماسی
کارکرد
هادی
صادق زاده
5576hadi@gmail.com
1
ارتباطات گرایش حج و زیارت / دانشگاه قرآن و حدیث
LEAD_AUTHOR
ـ قرآن کریم
1
ـ نهج البلاغه
2
1. جرالد سی. براوئر. آینده ادیان. ترجمه احمدرضا جلیلی. قم: دانشگاه ادیان ومذاهب، چاپ دوم،1384
3
2. جوادی آملی، عبد الله. توحیددرقرآن. قم: نشراسرا، چاپ نهم، 1387
4
3. جوادی آملی، عبد الله. صهبای حج. قم: نشر اسراء، چاپ دوم، 1385
5
4. جوزف نای. قدرت نرم. ترجمه محسن روحانی،مهدی ذوالفقاری،تهران، دانشگاه امام صادق7، چاپ سوم، 1389
6
5 . خوانساری، محمد. فرهنگ اصطلاحات منطقی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، چاپ دوم، 1376
7
6 . رضا صالحی امیری و سعید محمدی، دیپلماسی فرهنگی، چاپ اول، تهران: نشرققنوس،1389
8
7. ژان میلسن و همکاران، دیپلماسی عمومی نوین؛ قدرت نرم در روابط بین الملل، ترجمه رضا کلهر و سید محسن روحانی، تهران: دانشگاه امام صادق 1389
9
8 . شرفی محمدرضا. جوان وبحران هویت. تهران: سروش،1381
10
9. طباطبایی سیدمحمدحسین. شیعه دراسلام. قم: دفترانتشارات اسلامی،1362
11
10. محمدی ری شهری، محمد. حج وعمره در قرآن وحدیث. مترجم:جوادمحدثی، قم: دارالحدیث.
12
11. مراجع عظام تقلید. مناسک حج. باب محرمات احرام.
13
فهرست منابع عربی
14
1. علامه مجلسی، بحارالانوار،چاپ دوم، بیروت: موسسه وفا، 1457ق.
15
2. محمدبن الحسن حر عاملی، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی، بیروت: احیا تراث العربی.
16
3. میرزاحسین نوری، مستدرک الوسایل، بیروت: نشرآل البیت، چاپ اول، 1407ق.
17
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده
چکیده
https://miqat.hajj.ir/article_51430_cf9c478145ef78b7447a41d6db8086f3.pdf
2016-12-21
151
157
هادی
ولی پور
1
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده انگلیسی
https://miqat.hajj.ir/article_51432_ba4868c9683c38355c51e6d27618d70c.pdf
2016-12-21
159
168
هادی
ولی پور
1
AUTHOR