حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
سرمقاله: نگاهی به عرصههای پژوهشی فاجعه منا
7
9
FA
https://miqat.hajj.ir/article_38123.html
https://miqat.hajj.ir/article_38123_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
گزارش واقعة منا
11
19
FA
محمد حسن
شجاعی فر
هیئت عملی دانشگده مکانیک / دانشگاه علم و صنعت
mhshf@iust.ac.ir
https://miqat.hajj.ir/article_38131.html
https://miqat.hajj.ir/article_38131_031e33e007ee8c58d984df73077a0a47.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
مکانهای مقدس در آموزههای اسلامی و حقوق بینالملل
21
43
FA
سید محمد علی
هاشمی
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز
mohammadalihashemi@shirazu.ac.ir
در عرف بینالملل، مکانهایی مقدس، در محدودة جغرافیایی خاص واقع شده است و یک یا چند دین یا مذهب، آن را مقدس میشمارند. مکانهای مقدس یا ساختة بشرند، مانند مساجد، کلیساها، معابد و قبرستانها، یا پدیدههای طبیعی هستند، همچون درخت یا درختان، رودخانهها، تپهها و جنگلها.<br /> آموزههای اسلامی، ضمن شناسایی ویژة این مکانها، موقعیت ویژة حمایتی را نسبت به این مکانها پایهریزی کردهاند. شناسایی، برابری انسانها در بهرهبری و رفت و آمد و امنیت مطلق؛ از جمله آموزهها و احکام اسلامی در زمینة حمایت از حرم مکی و مدنی است. <br />بایستههای حقوق بینالملل، نظام بینالملل حقوق بشر و نظام بینالملل حقوق بشردوستانه نیز در مقررهها، هنجارها و معاهدات خود، ضمن شناسایی ویژة این مکانها، به حمایت از آن در شرایط مختلف پرداختهاند. «واتیکان و کلیسای کاتولیک» و «بیت المقدس»، از جمله سرزمینهایی است که در راستای حمایت از مکانهای مقدس و مقدسات دینی، مورد شناسایی ویژة حقوق بینالملل قرار گرفتهاند.<br />بیت المقدس، بنا بر قطعنامه 181 مجمع عمومی سازمان ملل در 29 نوامبر 1947م. شهری با ماهیت بینالمللی است که صلاحیت اعطای تابعیت و ارتباطات بینالمللی در حد دولت عضو <br />جامعة بینالمللی را دارد.
حقوق بینالملل,اسلام و حقوق بینالملل,مکانهای مقدس,حرم مکی و مدنی,بیت المقدس
https://miqat.hajj.ir/article_38124.html
https://miqat.hajj.ir/article_38124_44c22e23636e856799596345dbc3886e.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
دیه قتیلالزحام در فقه فریقین
45
69
FA
مهدی
درگاهی
پژوهشگر / پژوهشگاه المصطفی
aghigh_573@yahoo.com
در مورد دیة قتیل الزحام یا کشته شده در اثر ازدحام و شلوغی جمعیت، پژوهش و تحقیق قابل توجهی صورت نگرفته و چگونگی جبران و پرداخت دیة او در فقه فریقین به درستی روشن و مشخص نیست! از این رو، دستیابی به پاسخ های شفاف به ابهامات افراد از حدود مسئولیت مسلمانان در پرداخت دیة قتیل الزحام، نیازمند کاوشی عمیق و جدّی است.<br /> سنت اهل بیت(علیهم السلام) و صحابة پیامبر اعظم(صلی الله علیه و آله) و قصور و کوتاهی در ایجاد امنیت از سوی حکومت؛ از جمله دلایلی است که به لزوم پرداخت دیه از بیت المال مسلمانان به اولیای قتیل الزحام، در صورت عدم لوث، مشروعیت میبخشد.<br />اکنون این پژوهش، با هدف شناخت حدود و ثُغور ادلّه و تبیین وظیفه و تکلیف در پرداخت دیه به اولیای قتیل الزحام انجام گرفته و نیل به این مَقصد در سایة توصیف و تحلیل گزارههای فقه مذاهب اسلامی، با گردآوری دادههای کتابخانه میسّر است که نتیجة آن، لزوم پرداخت دیة قتیل الزحام در صورت عدم وجود لوث از بیت المال مسلمانان است.
قتیل الزحام,دیه,بیت المال,قسامه,لوث,فقه مذاهب اسلامی
https://miqat.hajj.ir/article_38125.html
https://miqat.hajj.ir/article_38125_70de556c3040c2fe70362ace22b142dd.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
بسترهای حمایتی از حجاج آسیبدیده در پرتو مسئولیت بینالمللی دولت عربستان
71
82
FA
مسعود
راعی
دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی / دانشگاه آزاد اسلامی
masoudraei@yahoo.com
فاجعه منا و عمق آثار فردی، اجتماعی، داخلی و بینالمللی آن، فراتر از یک مسئلة معمولی است و گذشت زمان هم نمیتواند آن را به فراموشی بسپارد. این فاجعه آنگاه عمیقتر خود را نشان میدهد که با دولتی باید طرف شد که علی رغم ادعاهای زیاد، به ابتداییترین قواعد حقوقی اعتقادی ندارد. از جنگ در یمن و استفاده بیرویه از هواپیماهای نظامی گرفته تا نوع نگاه به سایر مسلمانان، همگی حاکی از این مهم است. این دولت حتی به آموزههای اسلامی در مورد تمامی مسلمانان نیز باور ندارد. <br /> با همة این اوصاف دلایل متعدد حقوقی و فقهی وجود دارد که اثباتگر مسئولیت دولت عربستان در این فاجعه است. با اثبات مسئولیت بینالمللی میتوان با استفاده از راهکارهای حقوقی و سیاسی، این دولت را وادار به پاسخگویی کرد. یافته تحقیق با رویکرد به حقوق بینالملل، نشان میدهد مسیر پیش رو، هموار نیست، ولی بنبست هم نیست. ابزارها و راهکارهای مختلف سیاسی و حقوقی و البته در حد ضرورت و بدون ورود به شرایط جزئی، در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است.
فاجعة منا,مسئولیت بینالمللی,دولت عربستان,راهکارهای حمایتی,حجاج آسیب دیده
https://miqat.hajj.ir/article_38126.html
https://miqat.hajj.ir/article_38126_0713c4d0dacf84d70915c8f5fda8e6df.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
اجرت نایب جانباخته در فاجعة منا
83
95
FA
امید
زمانی
سطح 4 / حوزه علمیه
با توجه به حادثة غمانگیز منا در ایام حجّ امسال (1436ق.)، و جان باختن شماری از حاجیان بیت الله الحرام؛ از جمله تعدادی از افراد که به عنوان نایب در این سفر حضور داشتهاند، سؤالاتی در این زمینه مطرح است؛ یکی از پرسشهای فقهی این است که در صورت موت بعد از احرام و دخول در حرم که قربانیان حادثه در چنین حالتی بودند، نایب چه مقدار استحقاق اجرت خواهد داشت؟ یعنی به فرض صحت حج ّنایب و اجزای آن نسبت به منوب عنه، آیا تمام مبلغ اجاره را باید به او پرداخت یا تنها به اندازة همان مقدار از اعمال که بجا آورده استحقاق اجرت است؟<br /> بسیاری از فقها در این مسئله به صورت مطلق بحث کرده، نایب را به صرف احرام و دخول حرم، مستحقّ تمام اجرت دانستهاند. امّا برخی دیگر قائلاند در صورتی که اجیر بر تفریغ ذمّه باشد، استحقاق تمام اجرت را دارد؛ امّا اگر اجیر بر اتیان اعمال باشد، به نسبت همان مقدار از اعمال که به جا آورده است، استحقاق اجرت دارد.
موت نایب,استحقاق اجرت,تفریغ ذمّه,حادثة منا
https://miqat.hajj.ir/article_38127.html
https://miqat.hajj.ir/article_38127_ac2c39cf330a7ee673bd042ed6ad3041.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
حادثه منا و قضا و قدر الهی (نقد توجیه وهابیت)
97
116
FA
رحمتالله
ضیائی
دبیر موسوعه رد شبهات / پژوهشکده حج و زیارت
مهدی
نکوئی سامانی
mehdii_38@yahoo.com
پژوهشگر گروه کلام / پژوهشکده حج وزیارت قم
mehdii_38@yahoo.com
مسئلة قضا و قدر، از دیرباز مورد توجه و تأمل اندیشمندان مسلمان؛ اعم از اهل سنت و شیعه بوده است. متفکران جهان اسلام با الهام از آیات قرآن و احادیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) و اهلبیت(علیهم السلام)، رابطة خالقیت و ربوبیت خدای متعال با نظام هستی و افعال انسان را به گونهای تفسیر و تبیین کردهاند که موجب اسناد شرور و نواقص و افعال قبیح به حق تعالی نشود. از نظر آنان، تعلّق علم و مشیت و قضا و قدر الهی به همة مخلوقات و پدیدها و از جمله افعال انسان، به هیچ وجه مستلزم نفی اختیار بشر و نظام اسباب و مسببات و نقش فاعلهای ممکن نیست؛ بلکه به اعتقاد آنان، قدرت و اختیار انسان در طول فاعلیت و مشیت و قضا و قدر الهی است.<br /> با مراجعه به دیدگاه وهابیت در باب قضا و قدر، معلوم میشود که آنان نیز با پذیرش عمومیت قضا و قدر الهی و تأکید وجوب ایمان به آن، قضا و قدر الهی را منافی اختیار انسان نمیدانند و با توجه به این دیدگاه و مبنا، معلوم نیست چرا در حادثة منا میخواهند با تمسک به قضا و قدر، از خود سلب قدرت و اختیار و مسئولیت کنند.
خدا,قضا و قدر,انسان,اختیار,وهابیت,حادثه منا
https://miqat.hajj.ir/article_38128.html
https://miqat.hajj.ir/article_38128_708b4eae7af9c04c27a91816c81582ad.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
نگاهی به تاریخ منا و حوادث آن
117
142
FA
محمدسعید
نجاتی
0000-0002-1433-6897
عضو گروه تاریخ/ پژوهشکده حج و زیارت
ms.nejati@hzrc.ac.ir
این مقاله ضمن معرفی سرزمین منا و پیشینة تاریخی آن در منابع اسلامی، به حوادث تاریخی و وقایع مهم رویداده در آن، پرداخته است. در مقدمه، وجوه تسمیه و محدوده و موقعیت جغرافی منا و پیشینة آن در منابع اسلامی آمده و سپس تاریخ اسکان و ساخت و ساز در منا تا به امروز بررسی شده است. حضور معصومان: در منا از دیگر موضوعاتی است که در این مقاله به آن پرداخته شده و در مواردی مصادف با حوادث مهم نیز بوده و در پایان، مهمترین حوادث و سوانحی که در مدت طولانی عمر منا تا امروز در آن رخداده است، بررسی میشود.
منا,آتشسوزی در منا,کشته شدن حجاج,پلهای جمرات,تلفات حج
https://miqat.hajj.ir/article_38129.html
https://miqat.hajj.ir/article_38129_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
میقات حج
2538-1741
24
93
2015
09
23
مهاجران الی الله
143
158
FA
داود
حسینی
مدیر گروه اخلاق/ پژوهشکده حج و زیارت
hosseini1343@gmail.com
مرگ، حقیقتی است که هیچ کس را فرار از آن ممکن نیست و بشر برای نجات و تأخیر آن، هیچ راهی را کشف نکرده و نخواهد کرد. اما آنچه این حقیقت را آسان میکند، شیوه و چگونه مردن است. بعضی مرگها عزتآفرین و سعادتبخش است؛ مانند مرگی که در راه احیای دین خدا باشد که مقام شهادت را هدیه میکند. بعضی مرگها اگرچه در حد و درجة شهیدان عرصة جهاد نیستند، ولی چون در مسیر الهی اتفاق میافتند، خداوند از آن به «هجرت الی الله» تعبیر نموده، پاداش او را خود ضمانت کرده است. <br /> از انواع جان باختن در مسیر حق که در روایات معصومان(علیهم السلام) مورد ستایش قرار گرفته، مرگ در مسیر حج و در حرمین شریفین؛ مکه و مدینه است. کسی که با این ویژگی از دنیا برود از او به مغفور، امان یافته از فزع اکبر، آرامش یافته، دارای مرگ آسمانی و نداشتن حساب و عذاب قیامت نام برده شده است. اینها نمونههایی از آثار چنین مرگی خواهد بود.
هجرت الی الله,منا,سالک,احرام,مرگ,زائر,حج
https://miqat.hajj.ir/article_38130.html
https://miqat.hajj.ir/article_38130_0f173549507a14ce7bb1db194f32efcc.pdf