2024-03-29T16:00:19Z
https://miqat.hajj.ir/?_action=export&rf=summon&issue=6223
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین
حمید
کمالی اردکانی
در مورد اقتدای به اهل تسنن روایات مختلف و متعدّدی از ناحیه حضرات معصومین: صادر شده است. هر چند عدم صحّت اقتدا در شرایط اوّلی، از روایات و فتاوای فقهای امامیه برداشت می شود؛ امّا در شرایط ثانوی؛ اعمّ از خوف یا مدارا، دلالت روایات مختلف و به ظاهر متعارض است. برخی ظاهر در اقتدای حقیقی است و برخی دیگر بر عدم صحّت اقتدا دلالت دارد. به تبع روایات، اقوال فقها نیز متفاوت گشته است. فقهایی چون حضرت امام خمینی1 و برخی از فقهای معاصر، ظهور روایات در اقتدای حقیقی را پذیرفته و روایات دالّ بر عدم صحّت اقتدا را به حکم اوّلی اختصاص داده اند؛ امّا بسیاری از فقها چنین حملی را نپذیرفته و روایات ظاهر در اقتدای حقیقی را بر اصل شرکت در نماز عامّه حمل نموده و تکرار نماز یا عدم اقتدا و لزوم قرائت را در نماز جماعت آنان شرط دانستهاند که با بررسی دقیق روایات به نظر میرسد صحت اقتدای حقیقی نیز یکی از راهکارهای حضور در جماعت اهل تسنن است که به دلیل اهداف بالاتری؛ همچون ایجاد همدلی و اتحاد و حفظ آبروی شیعه پذیرفتنی است.
اقتدا
اهل تسنن
تقیه خوفی
تقیه مداراتی
2016
12
21
8
41
https://miqat.hajj.ir/article_51419_3e7da021e7c2ec6b45f968b564253643.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
پژوهشی در «اقتراض للحج»
محمدتقی
رحمت پناه
حج، عملی عبادی است و بر هر مسلمانی واجب است لیکن وجوب آن مشروط به وجود شرایطی است که تا آنها حاصل نشود، حج نیز واجب نمیگردد؛ یکی از این شرطها، استطاعت است که آنهم دارای انواع و اقسامی است و وجود هر یک از انواع استطاعت، برای وجوب حج ضروری است. به اجماع فقیهان شیعه، حصول استطاعت برای حج واجب نیست؛ چراکه تحصیل شرط واجبِ مشروط واجب نیست. با این وجود، در برخی روایات از قرض گرفتن و مدیون شدن برای حج، سخن به میان آمده است. از این رو، برخی از فقیهان بر اساس این روایات و برداشتِ خودشان از آنها، به سخن گفتن دربارۀ این موضوع «اقتراض للحج» پرداختهاند. برخی از ایشان به وجوب قرض گرفتن حج در مواردی ویژه حکم دادهاند و بسیاری با این دیدگاه به مخالفت برخاستهاند. از جمعبندی سخنان فقیهان چنین میتوان دریافت که اقتراض للحج با وجود برخی شرایط؛ از جمله داشتن پسانداز برای بازپرداخت قرض، مستحب است و برخی از محدثان، روایات در این باره را ذیل بابی با حکم «استحباب»، گرد آوردهاند و حجِ انجام شده با این شرایط را «حج مندوب» دانسته و آن را کفایت کننده از حَجَّة الاسلام نشمردهاند.
حج
استطاعت
اقتراض
روایات فقهی
اخبار متعارض
بررسی صدوری
بررسی دلالی
2016
12
21
42
63
https://miqat.hajj.ir/article_51420_b4a81f819201919a3f3cf9da92ae0899.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
تأثیر تورم و قطع مناسبات سیاسی با عربستان بر فریضة حج
مهدی
ساجدی
تحقیق حاضر به بررسی تأثیر تورم و قطع ارتباط و مناسبات سیاسی با کشور عربستان بر فریضة حج میپردازد. با توجه به اینکه در زمان حاضر، در کشور ما تشرف به حج از طریق نامنویسی و قرار گرفتن در نوبت اعزام و گذشت زمان نسبتاً طولانی صورت میگیرد، چنانچه نام نویسی جهت اعزام را، همانند سفر از مقدمات وجودی حج به حساب آوریم، رویداد تورم و افزایش هزینة حج، مانع از وجوب نام نویسی نیست، همانطورکه وقوع این رویداد در زمان اعزام، در صورتی که منجر به عدم قدرت مکلف بر پرداخت مابقی هزینة حج باشد کاشف از عدم استطاعت اوست. البته در صورتی که مکلف با استقراض، هزینة حج را تأمین و اقدام به حج نماید، حجش مجزی از حج واجب است، هرچند اگر اموالی معادل با مقداری که قرض گرفته ندارد، استقراض بر او واجب نیست. در فرض قطع ارتباط سیاسی، چنانچه منع قانونی از اقدام به حج از طریق سایر کشورها وجود نداشته باشد و نیز موجب عسر و حرج بر مکلف نشود، اقدام به حج، واجب است، مگر اینکه گفته شود عرفاً برای مکلف، طریق به حج وجود ندارد؛ در اینصورت بقای وجوب حج بر مکلف متوقف بر بقای استطاعت تا زمان از سرگیری روابط بین دو کشور و فراهم شدن امکان اعزام است و اگر در این فرض اقدام به حج نماید مشروط بر اینکه اعمال او از میقات با عسر و حرج همراه نباشد، مجزی از حج واجب او خواهد بود.
تورم
استطاعت
قطع روابط سیاسی
امکان سیر
عسر و حرج
2016
12
21
64
86
https://miqat.hajj.ir/article_51422_379ba384abb14faa8bbe673d740e5a28.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
ابن نجار و کتاب الدرة الثمینة فی أخبار المدینة المنورة
مرتضی
حسنی نسب
شهر مدینه به جهت جایگاه و اهمیتش، از دیرباز کانونی برای مورخان؛ از جمله محمد بن محمود، معروف به ابن نجار (متوفای 643ق.)، نگارندة کتاب «الدرة الثمینة فی أخبار المدینة» بوده است. ابن نجار این اثر را در قرن هفتم هجری نگاشت که در نوع خود ممتاز و توصیفی دقیق از شهر مدینه است. «الدرة الثمینة»، به شیوهای جالب و خاص تنظیم گردیده که وسعت اطلاعات، منابع متنوع، سفرهای فراوان و گستردگی نظر و وثاقت نویسنده، از مهمترین شاخصههای آن است. پژوهش حاضر پس از بررسی جوانب زندگی ابن نجار، به معرفی کتاب و نسخههای مختلف آن پرداخته است. ابن نجار کتاب خود را به هجده باب تقسیمبندی کرده، با اسم مدینه آغاز میکند. سپس از فتح و هجرت پیامبر شروع کرده، به بیان فضیلتهای آن و حدود حرم و آثار تاریخی از مسجد پیامبر تا مسجد قبا و بقیه مساجد میپردازد. بعد از آن، از چاهها و آبادیهای اطراف یاد نموده، با سخنی از صحابه بزرگ و تابعین و افراد تابع آنها بحث را خاتمه میدهد. در هر بخش، با آیههایی از قرآن و احادیث پیامبر و اخبار و سخنان صحابه و تابعین و تابعان آنان اسناد داده است. معرفی چهار نسخة مختلف کتاب و همچنین روش بررسی آن، از دیگر نکات این تحقیق است.
ابن نجار
الدرة الثمینة
مدینه
معرفی کتاب
نسخه شناسی
2016
12
21
88
98
https://miqat.hajj.ir/article_51423_bb2d818295828cfcca73ff229f88f7ad.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
دو قصیده و ترکیب بند در ستایش حج از روزگار صفوی محمد باقر خلیل کاشی (م 1081)
رسول
جعفریان
حج عبادتی است که همزمان، شیرین و پرزحمت است، و بسا به همین دلیل، خداوند متعال، تنها یک بار آن هم برای آدم مستطیع آن را واجب کرده است. آن روزگاران، راهی طولانی با زحمت فراوان می رفتند، اما شوق کعبه، همواره اثر معنوی شگفتی در مردمان باقی می گذاشت. این سفر و پیامدهای معنوی آن، در ادب جاری فارسی بسیار تأثیر گذاشت، و شعائر حج، اماکن مقدسه، احساسات و عواطف، به خصوص سفر کردن در بیابان و طی کردن بادیه، روی شعر فارسی سخت موثر افتاد. بسیاری از شاعران در این باره شعر گفتند و از کلمات مرتبط با حج، در اشعار خویش استفاده کردند. اشعاری هم به طور واقعی در باره سفر سروده می شد. در اینجا دو نمونه از این اشعار از دوره صفوی آورده ایم که سابق بر این منتشر نشده است. دوره صفوی، به خصوص عصر اخیر آن، در امر حج بسیار فعال بود و شمار زیادی از مردم هر ساله از طریق نجف عازم حجاز می شدند. در این اشعار می توان رد پایی از این احساس و علاقه در ادب فارسی یافت.
حج روزگار صفوی
قصیده
ترکیب بند
مکه مکرمه
نجف اشرف
2016
12
21
100
116
https://miqat.hajj.ir/article_51425_1800b9a1435e6f91767a74800906a462.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
کارکردهای دیپلماسی فرهنگی حج در تقویت هویت فرهنگی مسلمانان
هادی
صادق زاده
همة موجودیت و هستی مسلمانان، به هویت اسلامی آنان بستگی دارد. اگرمسلمانان به هویت خود توجه نداشته باشند و از معارف اصیل دین خود فاصله بگیرند، با مرور زمان، به صورت انسانهایی فاقد هویت در آمده، بازیچة سیاستهای ابرقدرتها میشوند. لذا دشمنان اسلام همواره سعی و تلاششان در راستای تضعیف و از بین بردن عناصر هویتی مسلمانان بوده است. حج، از عبادات بزرگ و اثرگذار اسلامی است که همه ساله، اجتماع عظیمی از مسلمانان را در زمان و مکانی واحد گرد هم میآورد. افرادی که در این چند روز به دور از مادیات و خانه و زندگی و تعلقات مادی گرد هم میآیند، فرصت مناسبی برای تفکر در حقیقت هستی خود و زندگی به دست میآورند و این مسأله میتواند در ایجاد هویت واحد اسلامی تاثیرگذار باشد. در این مقاله، به دنبال این مطلب هستیم که آیا حج با مناسک ویژهای که دارد، میتواند در تقویت هویت دینی ـ فرهنگی مسلمانان نقش آفرینی کند؟ اساساً کارکرد حج در تقویت عناصر ارزشی و هویت فرهنگی و اسلامی مسلمانان چیست؟ در حقیقت هدف اصلی این نوشتار بیان کارکردهای دیپلماسی فرهنگی حج، در تقویت هویت فرهنگی مسلمانان است که خود هویت فرهنگی از عناصر دیپلماسی فرهنگی میباشد. مناسک حج سرشار از دستوراتی است که در راستای سعادت دنیا و آخرت مسلمین تشریع شده و با شناخت درست این اعمال و مناسک و انجام صحیح آنها و آشنا شدن به اسرار و معارف مناسک حج و چشیدن ثمرة وحدت بخش این مناسک، مسلمانان نسبت به هویت دینی و فرهنگی خود دلبستگی پیدا میکنند و قدردان آن میشوند و این باعث میشود که در جهت نشر و ترویج فرهنگ خود تلاش و کوشش به عمل آورند.
حج
هویت
فرهنگ
دیپلماسی
کارکرد
2016
12
21
118
149
https://miqat.hajj.ir/article_51426_6dca2354c7e3b901905f698717f06169.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
چکیده
هادی
ولی پور
چکیده
2016
12
21
151
157
https://miqat.hajj.ir/article_51430_cf9c478145ef78b7447a41d6db8086f3.pdf
میقات حج
2538-1741
2538-1741
1395
25
98
چکیده انگلیسی
هادی
ولی پور
2016
12
21
159
168
https://miqat.hajj.ir/article_51432_ba4868c9683c38355c51e6d27618d70c.pdf