حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122شمیم خدمت73482143akhondi2@gmail.comFAمصطفی آخوندیاستادیار پژوهشگاه امام صادق(ع)akhondi2@gmail.comJournal Article20181127در مقالة «شمیم خدمت»، مسئلة خدمتگزاری از منظر آیات و روایات و سیرة معصومین: تبیین شده و دربارة موضوعات معناکاوی، کارکرد و نقش، و اهتمام به خدمتگزاری، تقدیر از انبیا و اولیای خدمتگزار در قرآن، سیرة پیامبر اعظم9 و امامان معصوم: ، پاداش خدمتگزاری و آسیبها و موانع خدمتگزاری بحث گردیده است.https://miqat.hajj.ir/article_82143_bffba23801aca02b5b888ff229ce1e74.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122حکم بیتوته در مشعر بعد از نیمه شب354682144mehdisajedi85@yahoo.comFAمهدی ساجدیعضو گروه فقه و حقوق پژوهشکدة حج و زیارتmehdisajedi85@yahoo.Journal Article20181127تحقیق حاضر به بررسی حکم بیتوته در سرزمین مشعر، بعد از نیمه شب پرداخته است. این پژوهش که به روش اسنادی و کتابخانهای و با تحلیل ادله صورت گرفته، نشان میدهد که وقوف واجب در مشعر به عنوان یکی از اجزا و مناسک حج، همان وقوف بینالطلوعین است و این حکم، بین اصحاب، اجماعی است. اما حکم بیتوتة شبانه در مشعر، قبل از طلوع فجر، مورد اختلاف است؛ برخی از فقهای گذشته و معاصر، سپری کردن شب در مشعر را واجب ندانستهاند و ادلة فقها برای اثبات وجوب مبیت مشعر را کافی نمیدانند. برخی در این باره، حکم به احتیاط کردهاند. اما از ظاهر عبارت بیشتر فقها وجوب مبیت در مشعر استفاده میشود. ادلة قابل اعتمادی که حکم وجوب مبیت در مشعر را میتواند پشتیبانی کند، تأسی به سیرة پیامبرخدا(ص) و معصومین(علیهم السلام) و روایاتی است که برای زنان، کوچ شبانه به منا را مجاز شمرده است.https://miqat.hajj.ir/article_82144_b820cea1ffc4cd23bf71212f8e9fd46c.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122بررسی اطلاقات در نیابت افراد معذور476382145ali.farhadinya@yahoo.comFAعلی فرهادی نیامدرس سطح عالی حوزه علمیه قمali.farhadinya@yahooJournal Article20181127عمل نیابتیِ نایبی که خود معذور است، دارای فروض و تفاصیل مختلفی است؛ از جمله این اینکه: عذر یا طاری است یا غیر طاری. علاوه بر آن، عذر، قابل تقسیم است به عذری که موجب نقص در عمل یا عامل میگردد. در بررسیِ اطلاقاتِ روایات، نسبت به این فروض میتوان نتیجه گرفت که اطلاق لفظی برخی روایات در عذرهایی که موجب نقص در عمل نمیشود، قابل پذیرش است. در این صورت عمل نایب در آنها مجزی شمرده میشود، اما در سایر فروض، اطلاق لفظی ثابت نیست. البته در عذر طاریی که موجب نقص عمل میشود، اگر چه اطلاق<br /> لفظی ثابت نیست، اما عمل نایب در این فرض، با اطلاق مقامی قابل تصحیح است. در مقابل این فروض، فرضی که نیابت معذور به عذر غیر طاری است و موجب نقص در عمل شود، قابل تصحیح نبوده و حکم به بطلان آن می شود.https://miqat.hajj.ir/article_82145_fc62f397b8facb277d6c3ecde1acd31e.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122مناسک حج زن از منظر امامیه و مذاهب چهارگانه658782156FAاحمد صابری مجدفقه و مبانی حقوق، الهیات، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم/ و حوزه علمیه قم،ahmadsaberimajd@gmaiJournal Article20190126حج از مهمترین فرایض و واجبات الهی است که بر هر مرد و زن مسلمان جامعالشرایط واجب است. برخی از آداب حج بین مرد و زن مشترک است برخی دیگر مختص<br /> به هر یک از آن دو است. در این پژوهش به مناسک حج زن که شامل مسائل مختص به زن است پرداخته شده و آرای مذهب شیعه امامیه و مذاهب چهارگانه<br /> ذکر شده و موارد اختلافی، بیان گردیده است؛ مواردی از قبیل همراهی همسریا یکی از محارم در سفر حج و در عده طلاق و وفات نبودن زن و ادای فریضه حج بدون اذن شوهر.https://miqat.hajj.ir/article_82156_c173d01d89924a1845facfed85b5663c.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122سفرنامة مکّه عباسقلی بن شهباز کمررودی نوری مازندرانی798882149hussein.vaseghi@yahoo.comFAحسین واثقیپژوهشگر تاریخ و میراث علمی شیعه در مکة مکرمه و مدینة منورهhussein.vaseghi@yahoJournal Article20181127پیشینة این سفرنامه به سال 1246ـ 1245ق. بازمیگردد. به نوشتة عباسقلی کمررودی، صاحب سفرنامه که از اهالی کمر رود نور مازندران بوده، حرکت از حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) (شهر ری) آغاز شده، به سوی اصفهان و شیراز و بندر بوشهر ادامه می یابد و در روز 15 جمادی الآخر 1245 قمری، با کشتی به سوی بندر عباس، و از آنجا به سوی بندر مُخا در یمن و از بندر مُخا به مقصد جدّه می روند و پس از 14 روز دریانوردی، به جهت وجود باد مخالف، به عمّان برمیگردند و از آنجا با شتر به سوی مکّه سفر میکنند. وی 33 روز در مکّه معظّمه توقّف داشته و بجز ادای مناسک حج، تعداد 450 طواف ـ نَه شوط ـ بر گرد خانة کعبه انجام داده، و در مدینة النبی(ص) روز توقّف داشته است.https://miqat.hajj.ir/article_82149_2ed29f29c868bf7e47f2e78d11d0e56e.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122جغرافیای انسانی یهودِ مدینه پیش از اسلام8910982150aliasqarkarimkhani@yahoo.comFAعلی اصغر کریم خانیپژوهشکر پژوهشکده بین المللی عروه الوثقی
مدیر گروه فقه پزوهشکده عروه الوثقییحیی جهانگیریدکترای مطالعات اسلامی، استاد دانشگاه مذاهب اسلامیJournal Article20181127یکی از طوایف قدیمی ساکن مدینه، یهودیان بودند که دربارة علت حضور آنان در مدینه و زمان ورودشان اختلافاتی بین مورخین و مدینهشناسان وجود دارد که در این مقاله به آن پرداختهایم. همچنین دربارة طوایف اصلی و معروف یهود ساکن مدینه؛ یعنی بنینضیر، بنیقریظه و بنیقینقاع، و محل زندگی آنها و آطام و حصون آنان سخن گفتهایم. غیر از این سه طایفه، یازده طایفه غیر معروف یهود نیز در مدینه بودند که به محل زندگی آنان و آطام و حصونشان اشاره کردهایم.https://miqat.hajj.ir/article_82150_16286e2f1dacd2266f1ce2d93785cd31.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122تبیین و تحلیل تاریخی کارکردهای سیاسی ـ اقتصادی حج در دورة عباسیان11112682151FAمجتبی ذهابیدانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهانmojtabazahabi1365@yaاکرم کرمعلیدانشجوی دکتراJournal Article20181127در دوران پیش از اسلام، مکه یکی از مهمترین شهرهای شبه جزیرة عربستان بود که گروههای مختلف مردم را به طرف خود میکشاند. این شهر به دلیل قرار گرفتن بر سر راههای تجاری و همچنین وجود خانة خدا در آن، مهمترین محل گردهمایی اعراب در شبه جزیره به شمار میرفت. با ظهور اسلام، شهر مکه اهمیت دوچندان یافت. پیامبر خدا9 در ایام حج با گروههای مختلف مردم برای پیشبرد دعوتش صحبت میکرد. حتی قریش و مخالفان پیامبر9 نیز برای تقابل با آن حضرت در این ایام به رایزنی با زائران میپرداختند. با روی کار آمدن دولت عباسی، این دولت سعی کرد از تمام ابزارها برای بقای خود استفاده کندکه از مهمترین آنها نهاد حج بود. عباسیان نهاد حج را به عنوان ابزار مقابله با مخالفان مذهبی و سیاسی خود به کار گرفتند و از آن برای کسب مشروعیت و وجهه مردمی، استفاده کردند. این گردهمایی بزرگ علاوه بر کارکردهای سیاسی، تبعات اقتصادی فراوانی را نیز، هم برای حکومتها، هم برای زائران و هم برای مردم مکه در بر داشت. این مقاله بر آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به این سؤال که مهمترین کارکردهای سیاسی و اقتصادی نهاد حج برای خلافت عباسی چه بود، بپردازد.https://miqat.hajj.ir/article_82151_eecc23a1081579fba374fe1d6da29cc0.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122حج، عامل هویتیابی مسلمانان و جامعه اسلامی12714082152m.heidari@hzrc.ac.irFAهاشم اندیشهدانشجوی دکترای دانشگاه اصول الدین قم و واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهدhashem.andisheh@gmaiحیدرعلی رستمیاستادیار دانشگاه اصول الدین قممحمدامین سپاهیاندانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامیJournal Article20181127هویت در اصطلاح، شامل مجموعهای از خصوصیات جسمی، روانی و اجتماعی است که شخص را از دیگران متمایز میکند. از سوی دیگر، حج عبادتی بزرگ است که افزون بر آثار معنوی، در هویتبخشی به مسلمانان نیز تأثیر مهمی دارد. تأثیرگذاری حج بر هویت مسلمانان، عمدتاً از دو جنبه است؛ هویت دینی و هویت فرهنگی. در زمینة هویت دینی، حضور در مناسک حج، پرسشهای بنیادینی را برای افراد مطرح میکند و آنان را به پاسخ دادن یا یادآوری و توجه به پاسخهای آنها وامیدارد و از خواب غفلت بیدارشان میکند و بدین طریق، هویت دینی آنان را بازیابی و تثبیت میکند. همچنین انجامدادن مناسک حج، برخورداری از هویت اسلامی را به فردفرد زائران خانة خدا القا میکند و آنان را از غیر مسلمانان متمایز میسازد و بدین طریق، مسلمانان را از هویتی غیر از سایر مؤمنان به خداوند، برخوردار میکند. اما در زمینة هویت فرهنگی، مسلمانان با انجام دادن مناسک حج، مؤلفههای مهم هویت فرهنگی؛ از قبیل دین، زبان، تاریخ، و عامل روانشناختی را در وجود خود تحکیم و تثبیت میکنند و از این طریق هویت فرهنگی خود را تقویت مینمایند. تقویت هویت فرهنگی مسلمانان، تحکیم و گسترش هویت فرهنگی جامعة اسلامی را به دنبال میآورد.https://miqat.hajj.ir/article_82152_b19c3ce2a548d8860284845d1492f7f5.pdfحوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارتمیقات حج2538-17412710520181122قطره ای از دریای فضایل حضرت خدیجه (علیها السلام)قطره ای از دریای فضایل حضرت خدیجه (علیها السلام)14115482154hashem.andisheh@gmail.comFAهاشم اندیشهمدرس دانشگاه آزادhashem.andisheh@gmaiJournal Article20190126بی شک نایل شدن به مقامات و مراتب والا و کسب فضایل و عنایات ویژة الهی<br /> و مشمول الطاف و رحمت خدا گردیدن، نمیتواند بی دلیل، اتفاقی و یکبارگی باشد، بلکه بهطور قطع، باید عنایت و جذبة حق تعالی را هم داشته باشد.<br /> حضرت خدیجه(س) نیز از آن دست انسانها است که عنایات الهی شاملش گردیده و تا آنجا پیش رفته است که خداوند بر او سلام ویژه می فرستد! در روایت آمده است که جبرئیل نزد پیامبرخدا9 آمد و گفت: ازجانب پروردگار به خدیجه سلام برسان. حضرت فرمود: ای خدیجه، این جبرئیل است که از طرف پروردگارت سلام میرساند. خدیجه گفت: خداوند سلام است و سلام از اوست و بر جبرئیل سلام باد!<br /> در کلمات برخی از موّرخان، بهاین جملات بر میخوریم:<br /> <strong>«کانَتْ خَدیجَةُ إمْرَأةً عاقِلَةً شَریفَةً مَع ما أرادَ اللهُ بِها مِنَ الکرامَةِ وَالْخَیْرِ وَهِیَ یَوْمَئذٍ أفْضَلُهُمْ نَسَباً وَأعْظَمُهُم شَرَفاً وَأکْثَرُهُمْ مالاً»</strong> (طبری، 1412ق، ج1، ص521).<br /> «خدیجه (س) با بزرگی و خیری که خداوند برای او اراده کرده بود، بانوی خردمند شریفی بود. او در آن دوران از برترین افراد در نسب و بزرگترین شخصیت در شرف و ثروت بود.<br /> ایمان حضرت خدیجه (س) به پیامبرخدا(ص) و انتخابش به عنوان همسر آینده، در کنار درایت و لطف الهی، نقش تعیینکنندهای در فضایل و مقامات او دارد.<br /> این همه تجلیل و بزرگداشت از مقام خدیجه3 ما را بر آن میدارد که اندکی دربارة شخصیت وی پژوهش کنیم و شاخصه هایی را که او را به چنین مرتبهای رسانده است، برشماریم. در این مقالة کوتاه، به شیوه کتابخانهای، به بررسی فداکاریها و خدمات حضرت خدیجه به اسلام پرداخته ایم.https://miqat.hajj.ir/article_82154_bbe3b0e8e74586b7ccc286fdeea12926.pdf