این تصمیم سرنوشت ساز و مذاکرات میان مقامات جمهوری اسلامی ایران، وزارت امور خارجه ایران با ولیعهد عربستانسعودی سرانجام دولت سعودی نیز پیشنهاد ایران را پذیرفت و مقرر گردید که شرکت ارس به عنوان مجری عملیات عمره نسبت به مذاکره و عقد قرارداد با شرکتهای سعودی عمل نماید.
برای اجرای قرارداد مذکور نیز برخی از دفاتر و شرکت های زیارتی دارنده مجوز بهعنوان کارگزار عمره بهکار گرفته شدند. که سهمیه منظور شده در قرارداد بین این دفاتر توزیع گردید. در خصوص سال آینده نیز انشاءاللَّه بههمین روش اقدام خواهد شد. البته با توجه به اینکه تعداد کمی از متقاضیان ثبتنام شده در سنوات گذشته باقی ماندهاند لذا سیاستهای جدید چگونگی ثبتنام نیز بهزودی اعلام که امیدواریم از امسال شاهد اعزام به روزِ زائران بوده و موضوع محدودیت اعزام زائران و فیشهای ثبتنام از قبل نیز برداشته شود.
: ثبتنام حج چگونه است و افراد از چه طریقی باید ثبتنام کنند و ان شاءاللَّه پس از ثبتنام چه زمانی اعزام میشوند؟
آقای رضایی: بهدنبال ابلاغ آییننامه اجرایی تبصره 5 قانون اصلاح قانون بودجه سال 1377 کل کشور به سازمان حج و زیارت، اجازه داده شد ظرف یکماه با دریافت 000/ 000/ 8 ریال پیش دریافت بابت بخشی از هزینههای حجتمتع از هر نفر بهطور علیالحساب نسبت به ثبتنام 000/ 300 نفر متقاضیان حجتمتع اقدام و وجوه دریافتی را به حساب درآمد عمومی واریز کند.
بر همین اساس سازمان حج و زیارت طی اطلاعیهای از متقاضیان دعوت کرد تا از طریق شعب بانک ملی در سراسر کشور ثبتنام نمایند.
مرحله اول: از تاریخ 15/ 9/ 77 لغایت 28/ 9/ 77 بهمدت دو هفته با مبلغ 000/ 000/ 8 ریال.
مرحله دوم: از تاریخ 10/ 12/ 77 لغایت 31/ 1/ 78 و ادامه آن تا پایان سال 78 با مبلغ 000/ 000/ 8 ریال.
ص: 161
مرحله سوم: از ابتدای سال 79 با دریافت مبلغ 000/ 000/ 10 ریال بهصورت علیالحساب که بهطور مستمر کماکان ادامه دارد و مابهالتفاوت هزینه سفر به هنگام ثبتنام در کاروان با توجه به زمان عزیمت متقاضی تعیین و بهصورت قطعی محاسبه خواهد شد.
چگونگی ثبتنام و مدارک مورد نیاز اعزام
- پرداخت مبلغ علیالحساب بهصورت وجه نقد- چک تضمینی و یا بانکی در وجه بانک ملی ایران.
- ارائه اصل شناسنامه جدید.
- تنظیم برگ درخواست ثبتنام که در شعبه مربوطه موجود میباشد. در برگ درخواست ثبتنام میتوان مشخصات حداکثر 20 نفر را ثبت کرد، بنا براین، کسانیکه تمایل دارند به اتفاق بستگان و آشنایان مشرف شوند، قبل از مراجعه به شعبه بانک حتماً هماهنگی لازم را بهعمل آورده و مشخصات خود را مجموعاً در یک برگ درخواست با خط خوانا و بدون قلم خوردگی درج نمایند.
- افرادیکه بیش از یکبار در شعبههای بانک ملی سراسر کشور ثبتنام کنند، ثبتنامهای مکرر توسط رایانه از فهرست متقاضیان حذف خواهد شد.
- زمان اعزام ثبتنام کنندگان مرحله اول که بقیه قرعه اولویت آنها مشخص شده از سال 79 شروع و احتمالًا بخشی از آنها تا سال 82 بهطور خواهد انجامید و ثبتنام شدگان مرحله دوم و سوم پس از تشرفِ ثبتنام شدگانِ مرحله اول ان شاءاللَّه از سال 82 به بعد با توجه به ظرفیت پذیرش و تعیین سهمیه از سوی دولت عربستان در هر سال و به ترتیب تاریخ ثبتنام در بانک خواهد بود.
: زائران همهساله برای بردن کتب ادعیه، آموزش مناسک و ... با مشکلات و سختگیریهایی در عربستان مواجه هستند، و این وضعیت همچنان ادامه دارد، آیا اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است؟
آقای رضایی: همه ساله برای همراه بردن کتب ضروری توسط زائران، هماهنگیها و تمهیدات لازم اندیشیده شده و مراتب به مقام های سعودی و دستگاه های ذیربط
ص: 162
منعکس میگردد. لیکن در مواردی حتی در خصوص کتبی که مجوز آنها صادر شده است، متأسفانه سختگیریهایی در فرودگاه عربستان شد که مراتب به وزارت حج منعکس گردید. امسال نیز نمونه کتبی که زائران بههمراه خواهند داشت به عربستان ارسال و موافقتهای آنها کسب شده است. امیدواریم مسألهای پیش نیاید. البته از زائران هم باید بخواهیم که از بردن کتب و جزوات و نشریات متفرقه، بجز کتب مشخص شده، خودداری کنند تا با مشکل مواجه نشوند.
: آیا روند رو به گسترش روابط ایران و عربستان، تأثیری در وضعیت حج و زائران دارد؟
آقای رضایی: تا آنجا که مناسبات بین دو کشور بر امر حج و عمره اثر میگذارد، خوشبختانه مردم هم از این روابطِ بهبود یافته، بسیار خرسند هستند؛ چراکه آثار و نتایج آن را در عرصه حج به خوبی احساس میکنند.
بههرحال با زحماتی که امور حج برای سیستم دیپلماسی کشورمان و وزارت خارجه داشته و دارد، و هماهنگی و تعامل فعال که همواره بین سازمان و امور خارجه برقرار بوده است، همواره منجر به تأمین و رفاه و آسایش بیشتر برای حجاج شده است. امید واریم پایههای مستحکم این همکاری، همچنان محفوظ بماند.
: امکانات و تسهیلات رایانهای سازمان، از لحاظ گسترش و پیشرفت، در چه مرحله از پیشرفت است؟
آقای رضایی: فعالیت رایانهای سازمان به سه دسته کلی تقسیم میشود: سیستمهای مکانیزه عمومی، سیستمهای مکانیزه تخصصی و پایگاه اطلاعرسانی.
1- سیستمهای مکانیزه عمومی و این بخش شامل: سیستمهای مالی- اداری و دبیرخانه است. سازمان از اوایل سال 70 اقدام به مکانیزاسیون اینگونه سیستمها کرده و از اوایل سال 72 شروع به بهرهبرداری نموده است. در این بخش
ص: 163
سیتسمهای حسابداری، اموال، انبار، بودجه، اعتبارات و همچنین دبیرخانه فعال است.
2- سیستمهای تخصصی: این بخش شامل سیستمهای حج- عمره- عتبات و سیستم راهنمایان و چند زیر سیستم کمکی جهت جمعآوری اطلاعات و ارزشیابی میباشد. در این خصوص نیز سازمان از سال 70 اقدام به طراحی و پیادهسازی این دسته از سیستمها خود که با توجه به امکانات و ویژگیهای برنامهنویسی تا سال 77 در محیط DOS بهرهبرداری میشد و پس از آن از سال 78 نسبت به ایجاد سیستمهای یکپارچه و پیوسته در هر یک از عملیات اقدام جدی شد و با استفاده از کادر فنی قوی نسبت به پیادهسازی سیستمهای فوق اقدامات لامز صورت گرفت.
هم اکنون حجم عملیات حجتمتع بصورت کاملًا پیوسته در 28 استان انجام میپذیرد. کلیه این سیستمها در محیط ویندوز توسط خطوط مخابراتی 28- X و 25- X و سرویس Dial up انجام گرفته است. سیستمهای اطلاع مدیریتی نیز در مرکز در اختیار مدیران ستادی سازمان میباشد که در هر لحظه از وضعیت گردش عملیات تمتع مطلع هستند. بعلاوه سیستم گردش عملیات اجرایی عمره و سیستم ثبتنام عتبات عالیات نیز در این بخش طراحی و پیاده شده است. از طرفی سیستمی در خصوص بانک اطلاعات کارگزاران زیارتی نیز پیاده شده است که در آن کلیه اطلاعات ضروری کارگزاران وجود دارد و سوابق فعالیت و عملکرد آنان درج شده است.
3- پایگاه اطلاعرسانی: سازمان اقدام به راهاندازی سایت اطلاعرسانی در اینترنت نموده است. در این سایت اطلاعات آماری و امکان جستجوی زائرین در حج و عمره و دستورالعملهای موجود فراهم است. همچنین در این سایت امکان برقراری ارتباط مردمی نیز وجود دارد. و سیستم تلفن گویا نیز در روابط عمومی سازمان برقرار شده است. در این پایگاه، برای تغذیه بهتر و بیشتر افکار عمومی و صاحبنظران، اطلاعات مختلف در زمینههای گوناگون با توجه به اقسام فعالیتهای سازمان تنظیم و در اختیار متقاضیان قرار دارد.
ص: 164
: با توجه به اینکه فصلنامه «میقات حج» در دهمین سال انتشار است، ارزیابی و نظر خود را در این باره بفرمایید.
آقای رضایی: در این ده ساله نشریه جای خود را باز کرده و نتایج آن نیز کاملًا مشهود بوده است. اهل فضل و علم هم در نشریه شما قلم زدهاند و هم از محتویات ارزنده آن بهره بردهاند. برای طرح مباحث اجرایی حج نیز جایگاهی اندیشیده شده که علاقمندان از امور اجرایی به حد کافی مطلع شوند. انشاءاللَّه آینده شمارههای ویژه مسائل اجرایی حج و زیارت هم منتشر گردد که مقولات کاربردی را با مردم درمیان بگذارد. امیدواریم مخاطبان بیشتری از طیفهای مختلف شامل عموم مردم، زائران، کارگزاران و مجریان و علما و دانشجویان را دربر گیرد.