آیة اللَّه تبریزی: نماز طواف باید خلف مقام ابراهیم علیه السلام خوانده شود با رعایت الأقرب فالأقرب واگر نزدیک مقام ممکن نیست، خلف مقام در مکان دورتری خوانده میشود، واللَّه العالم.
آیة اللَّه سیستانی: کافی نیست بلکه اگر ممکن باشد- با فرض اینکه دو سوی مقام هم میسور نیست- باید پشت مقام، هر چند دور، انجام دهند و اگر ممکن نشد هر جای مسجد میتوانند بخوانند.
آیة اللَّه شبیری: در هنگام ازدحام واجب نیست نماز طواف واجب را نزد مقام ابراهیم علیه السلام بخوانند بلکه میتوانند در نقطهای دورتر آن را بجا آورند ولی باید در پشت مقام باشند و روبه مقام و کعبه نماز بخوانند و نماز در سمت راست و چپ مقام کافی نیست.
آیة اللَّه صافی گلپایگانی: نماز طواف واجب باید در پشت مقام ابراهیم علیه السلام خوانده شود و خواندن نماز در محدوده مذکور، با عدم صدق خلف مقام، کافی نیست.
آیة اللَّه فاضل: تا محدودهای که از دو طرف مقام، صدق «صلاة خلف المقام» بنماید اشکالی ندارد. بنابراین، در چنین فرضی نماز طواف صحیح است ولو در نزدیکی دیوار چاه زمزم.
ص: 38
آیة اللَّه مکارم: در صورتی که راهی جز این نباشد کفایت میکند.
آیة اللَّه نوری همدانی: پس از سلام، نماز طواف در مسجدالحرام، در هر حال بلا اشکال است.
ض؟ 2- بسیاری از زائران خانه خدا خواهان اعتکاف در مسجدالحرام هستند باتوجه به فرصت معنوی و تأثیر فراوان روحی و روانی آن و لزوم روزه جهت اعتکاف، آیا میتوانند پس از حضور در مکه مکرمه با نذر، به اعتکاف بپردازند؟
آیة اللَّه بهجت: مانعی ندارد.
آیة اللَّه خامنهای: میتوانند برای روزه نذر کنند و در این صورت اعتکاف مانعی ندارد.
آیة اللَّه تبریزی: چنانچه نذر روزه در مکّه نماید تا روزه در سفر صحیح باشد میتواند معتکف شود. واللَّه العالم.
آیة اللَّه سیستانی: اگر نذر کنند که در سفر روزه بگیرند اشکال ندارد.
آیة اللَّهشبیری: بلی میتوانند بعد از سفر نذر کنند که در همان سفر روزه بگیرند و معتکف شوند.
ص: 39
آیة اللَّه صافی گلپایگانی: صحت نذر روزه بعد از ورود به مکّه مکرّمه مورد اشکال است.
آیة اللَّه فاضل: ظاهر آن است که صحّت روزه در سفر با نذر در وطن محقّق میشود.
آیة اللَّه مکارم: بدون نیّت اقامه ده روز روزه گرفتن و اعتکاف کردن، اشکال دارد.
آیة اللَّه همدانی: پس از سلام، نمیتوانند مگر اینکه در وطن نذر روزه کرده باشند.
ض؟ 3- میقات عمره مفرده برای کسانیکه در مکه هستند ابتدای حرم است و بهترین آنها حدیبیه، جعرانه و تنعیم میباشد. آیا زائر میتواند با نذر از داخل شهر مکه و یا مسجدالحرام برای انجام عمره مفرده محرم شود؟
آیة اللَّه بهجت: نمیتواند.
آیة اللَّه خامنهای: محل احرام برای این اشخاص ادنیالحلّ است و داخل حرم نمیتوانند محرم شوند و مورد نذر نیست.
آیة اللَّه تبریزی: در فرض مزبور برای عمره مفردهباید ازادنیالحلّ محرمشود و احرام از داخل مکّه یا مسجد الحرام صحیح نیست. واللَّه العالم.
ص: 40
آیة اللَّه سیستانی: خیر.
آیة اللَّه شبیری: احرام عمره مفرده در داخل حرم صحیح نیست هر چند نذر کرده باشد.
آیة اللَّه صافی گلپایگانی: نذر احرام از داخل شهر مکّه مسجد الحرام در عمره مفرده صحیح نیست.
آیة اللَّه فاضل: برای کسانی که از میقات عبور مینمایند، نذر قبل از میقات برای احرام صحیح است. بنابراین، در فرض سؤال، برای عمره مفرده لازم است از ادنی الحل محرم شوند.
آیة اللَّه مکارم: جایز نیست.
آیة اللَّه همدانی: پس از سلام، نمیتواند.
ص: 41
ض؟ 4- چند سالی است که سازمان حج و زیارت همه روزه از داوطلبان تشرف به حج تمتّع، ثبت نام میکند به این معنی که داوطلبان با واریز مبلغ یک میلیون تومان در نوبت اعزام قرار میگیرند.
امّا از طرفی سازمان حج و زیارت اعلام کرده است با توجّه به تعدادی که تا امروز ثبتنام کردهاند، کسانی که از این به بعد برای ثبتنام مراجعه کنند حدود سه سال دیگر به حج مشرف خواهند شد. لازم به توضیح است این برنامه به معنای انجام قرعهکشی نسیت؛ بلکه اولویّت اعزام برای کسانی است که زودتر ثبت نام کرده یا میکنند. حال سؤال این است که: با توجّه به مراتب فوق آیا اگر کسی استطاعت مالی داشته باشد واجب است اقدام به ثبتنام کند و در این نوبتِ حدوداً سه ساله قرار گیرد یا آنکه به دلیل باز نبودن راه مستطیع نیست و میتواند در مال تصرّف کند و خود را از استطاعت مالی خارج کند، و تا زمانی که شرائط به صورتی در آید که در همان سالِ ثبت نام اعزام صورت گیرد ثبت نام واجب نیست؟
آیة اللَّه بهجت: در فرض مذکور استطاعت محقّق شده و باید از حالا ثبت نام کند ولو بعد از سه سال نوبت او فرارسد.
آیة اللَّه تبریزی: احتیاطاً اسم نویسی کند و پول را پس نگیرد. در صورت نرفتن به حج در همان سال خمس آن را باید بپردازد. واللَّه العالم.
آیة اللَّه خامنهای: در فرض سؤال واجب است ثبت نام کند و در موقع مقرّر مشرف شود.
آیة اللَّه سیستانی: شخص یاد شده مستطیع است و حج بر او واجب است.
ص: 42
آیة اللَّه شبیری: ظاهراً چنین شخصی مستطیع میباشد.
آیة اللَّه صافی: در فرض سؤال چنانچه قبلًا حج بر او مستقر نشده باشد اقدام به ثبت نام در سالی که استطاعت مالی برای حج پیدا کرده ولی استطاعت طریقی نداشته باشد واجب نیست.
واللَّه العالم.
آیة اللَّه صانعی: همان طرز که در سؤال آمده به خاطر عدم استطاعت از حیث راه در سال حج، مستطیع مالی و بدنی، مستطیع برای حج نبوده و میتواند خود را از استطاعت خارج نماید.
آیة اللَّه فاضل لنکرانی: در فرض سؤال ثبت نام واجب نیست و میتواند مال مذکور را مصرف کند.
آیة اللَّه مکارم: ثبت نام برای کسانی که استطاعت دارند واجب است.
آیة اللَّه نوری همدانی: در فرض مسأله واجب است ثبت نام کند.