حج‌گزاری در مالزی‌

نوع مقاله : از نگاهی دیگر

موضوعات


الف) اطلاعات عمومی:
نام کشور: فدراسیون مالزی
نام بین‌المللی: ملژه (مالیژه)
مالزی کشوری است در نیمکره شمالی، نیمکره شرقی، در جنوب شرقی قاره آسیا، در کنار دریای چینِ جنوبی و در همسایگی اندونزی (در جنوب آن جزیره برنئو) و کشور تایلند (در شمال ناحیه اصلی) واقع شده است. مالزی از دو قسمت مجزا تشکیل گردیده که یکی در شمال جزیره برنئو (کالیمانتان) و دیگری در انتهای شبه جزیره مالایا واقع شده است.
* جمعیت این کشور در سال 1980 بالغ بر 588/ 435/ 13 نفر بوده است و در ردیف پنجاهمین کشور جهان قرار دارد.
* مردم آن کشور 55% مسلمان و بقیه هندو، بودایی، کنفوسیوسی، تائو، آنی‌میست و مسیحی هستند.
* زبان رسمی این کشور مالای (باهاسای مالزیا) است. چینی و هندی و انگلیسی نیز رواج دارد.

ص: 66
* خط رایجش عربی و انگلیسی است.
* پایتخت آن شهر کوآلالامپور و جمعیّتش بالغ بر 977/ 451 نفر می‌باشد.
* واحد پول آن رینگیت مالزیا ()/ 100 سن برابر با 36 ریال است و هر 3/ 2 واحد آن معادل یک دلار می‌باشد.
* روز استقلال این کشور سیزدهم اوت سال 1957 و در همان سال نیز به عضویت سازمان ملل درآمد.
* حکومت مالزی مشروطه سلطنتی است و پادشاه به وسیله شاهان ایالات سیزده‌گانه، از میان خودشان به مدت 5 سال انتخاب می‌شود. قانون اساسی موجود، در سال 1963 تدوین شده و براساس آخرین تقسیمات کشوری، از 13 ایالت تشکیل گردیده است که زیر نظر شاهان محلی به وسیله وزیران منتخب شوراهای ایالتی اداره می‌شوند.
ب) اطلاعات اختصاصی در مورد حج:
در کشور مالزی مؤسّسه «تابونگ حاجی» مسؤول اعزام زائران مالزیایی به بیت‌اللَّه الحرام است و از آنجا که مؤسسه مذکور، فعالیتهای متنوّع و تشکیلات نسبتاً جالب توجّهی دارد، لذا قبل از پرداختن به چگونگی و نحوه پذیرش و اعزام زائران و سایر مسائل جزئی‌تر، در رابطه با تشرّف حجاج مالزیایی، مطالبی در جهت آشنایی بیشتر خوانندگان، با ماهیت و انواع فعالیت‌هایی که توسط این مؤسسه انجام می‌پذیرد را ذکر می‌نماید.
مؤسّسه تابونگ حاجی:
مدیریت عامل حج و زیارت و هیأت رئیسه مؤسسه تابونگ، در میان مردم مالزی معروف است و افتخار دارد که این مؤسسه بعنوان یک مؤسسه توسعه اقتصادیِ ملی، امروزه مشغول فعالیت می‌باشد. هدف این مؤسسه بکارگیریِ یک سیاست اقتصاد اسلامی است که از یک طرف از تجمع ثروت و نقدینگی بین مردم جلوگیری کرده و از طرف دیگر بتواند داوطلبان انجام فریضه حج را به مکه اعزام نماید؛ بنحوی که زائران دچار مضیقه مالی نشده و پس از بازگشت از این سفر الهی، در تنگنا قرار نگیرند.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در مؤسسه تابونگ حاجی، انواع مختلفی را از قبیل بازرگانی، صنعتی و کشاورزی شامل می‌شود. از آنجایی که این سرمایه‌گذاری‌ها به روش «اقتصادِ مدرن» برنامه‌ریزی می‌شود، توانسته است بازدهیِ خوبی به همراه داشته باشد.
اهداف
الف- ارائه خدمات به بهترین نحو، به زائران مالزیایی در طول سفر حج.
ب- بیشترین سوددهی به سرمایه‌های سرمایه‌گذاران.
ج- ایجاد توانایی و تشویق مسلمانان به پس‌انداز تدریجی، به منظور پرداخت هزینه‌های زیارت.
ص: 67
د- ایجاد انگیزه پس‌انداز در بین مسلمانان و شرکت در سرمایه‌گذاری‌های مختلف؛ از قبیل صنعت بازرگانی و کشاورزی مطابق با قوانین اسلامی و تهیه امکانات مختلف، جهت نگهداری و مراقبت از مسلمانان، در هنگام حج و پس از بازگشت از مکه.
ه- ارائه امکانات و خدمات مختلف، سود سرمایه‌ها، نگهداری و نظارت بر امور رفاهیِ زائران در موسم حج.
تاریخچه
در سال 1962 دولت مالزی برای ایجاد رفاه و آسایش بیشتر برای زائران بیت‌اللَّه الحرام، اداره زائران و سرمایه‌گذاری را به یکدیگر ملحق نمود. تشرف به مکه مکرمه به معنای تحمّل زحمات جسمانی و مالی است. این مشقات مالی در هنگام سفر و به خصوص پس از بازگشت به وطن، خود را بیشتر نشان می‌دهد و لطمات فراوانی به توسعه اقتصاد و رشد ملی وارد می‌کند. زیانهای اقتصادی که به کشور وارد می‌شد، توسط دولت در نظر گرفته نمی‌شد تا سرانجام پروفسور اونگکا عبدالعزیز استاد دانشگاه مالزی و مدرس مشهور که در رشته اقتصاد داخلی روستاها تخصص داشت، طی نامه‌ای خطاب به دولت، تشکیل «تعاونی پس‌انداز زائران» را مطرح نمود. هدف از تشکیل این تعاونی عبارتند از:
الف) یاری دادن به مسلمانان، جهت انجام فریضه حج، بدون این‌که از بابت پرداخت هزینه‌های سفر مکه، به زحمت بیفتند.
ب) عدم نگرانی از تأمین هزینه‌های پس از بازگشت از سفر حج.
ج) تهیه امکانات رفاهی در طی سفر و همچنین پرداخت سود به سپرده‌های سپرده‌گذاران.
پروفسور اونگکا در سال 1950 با مشاهدات خود دریافت که مسلمانان این کشور پول خود را با هدف تشرف به مکه و زیارت اماکن مقدسه به روش سنتی، پس‌انداز می‌کردند و دلیل بکارگیری این روش سنتی این بود که صاحبان پول مطمئن باشند پولی که از این طریق پس‌انداز می‌شود، در راه سفر حج هزینه می‌گردد و کاملًا حلال بوده و به روش غیر اسلامی بانک‌ها و ربا نیز آلوده نمی‌گردد.
در سال 1959 پروفسور اونگکا طرحی تحت عنوان «بهبود اوضاع اقتصادی آینده زائران» به دولت تقدیم نمود و توصیه کرد در آینده، زائران می‌توانند پول خود را در یک مؤسسه مالی و یا بانکی که امور خود را بدون عملیات ربا انجام می‌دهد و در عین حال به سرمایه‌های مردم سود نیز می‌پردازد پس‌انداز نمایند، سپس سود حاصله از سرمایه‌گذاران، بین آنها تقسیم می‌شد و به این ترتیب نه‌تنها آلوده به ربا نبود بلکه از لحاظ مالی کمکی برای آنان بود تا هنگامی که به کشورشان بازمی‌گردند دچار مضیقه مالی نشوند. بدین ترتیب این پیشنهاد باعث گردید تا دولت بتواند مسأله ربا را در بانکها مورد بررسی قرار دهد.
تأسیس مؤسّسه حاج تابونگ
پیشنهاد تأسیس مؤسسه تابونگ حاجی توسط شیخ محمود شلتوت مفتی دانشگاه الأزهر مصر در سال 1962 پس از بازدید از مالزی و مطالعه طرح آن، داده شد. وی ضمن ستودن این طرح، آن را بسیار نافع به حال مسلمانان مالزی دانست. تعاونی پس‌انداز زائران در ماه اگوست سال 1962 تأسیس و از سی‌ام سپتامبر 1963 کار خود را آغاز کرد. این تعاونی 6 سال بعد (در 1969) با «اداره امور زائران» که از سال 1951 به منظور توسعه مسائل زائران تأسیس شده بود، ادغام گردید و پس از آن تحت عنوان «مؤسسه تابونگ حاجی» و بعنوان ماده 8 قانون اساسی مالزی، مورد تصویب قرار گرفت.
ص: 68
این مؤسسه در سال 1963 با 1281 نفر عضو و سرمایه 600/ 46 دلار مالزی (که هر 3/ 2 واحد آن، معادل یک دلار آمریکاست) در سه شعبه آغاز به کار نمود و اینک (تا تاریخ 31/ 5/ 1991) با 84 شبعه در سراسر کشور و با یک میلیون و هشتصد هزار نفر عضو؛ یعنی 16% از کل جمعیت مسلمانان، بکار خود ادامه می‌دهد.
میزان سرمایه این مؤسسه تا سال 1990 به مبلغ 00/ 000/ 161/ 1 دلار مالزی بوده است و پیش‌بینی می‌شود با سیاستهایی که مؤسسه در پیش گرفته است، تا سال 2000، تعداد اعضا و سرمایه‌گذارانش را به 000/ 250/ 4 نفر که 50% جمعیت مسلمانان مالزی است افزایش دهد.
فعالیت‌های مالی مؤسسه
مؤسسه حاجی تابونگ که بر اساس قوانین اسلامی بنا و اداره می‌شود، سرمایه‌گذارانش را متقاعد ساخته که پس‌انداز آنان مطابق قوانین اسلامی سرمایه‌گذاری شده است و فعالیتهای مالی مؤسسه به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
بخش اول: شامل مدیریت مالی است که خود به دو بخش «پس‌انداز» و «سود دهی» تقسیم می‌شود.
بخش دوم: افزایش سرمایه‌های سرمایه‌گذاران، از طریق افزودن سود به سرمایه‌هاست.
نحوه سرمایه‌گذاری بدین طریق است که: سرمایه‌گذاران به مؤسسه وکالت می‌دهند تا پس‌اندازهایشان را با هدف سرمایه‌گذاری در راه صحیح به کار گیرد و سود خالص به دست آمده، به طریق جایزه و بهره دهی، پس از آن که زکات آن پرداخت شد، به آنان داده می‌شود.
روش‌های پس‌انداز
مؤسسه تابونگ حاجی سعی کرده است تا با به کارگیری راههای آسانِ پس‌انداز و به‌دور از بوروکراسی، با توسعه شعبات خود در سراسر کشور، مردم را به سرمایه‌گذاری تشویق نماید. همچنین تلاش مؤسسه یاد شده این است که سودی را که به سرمایه‌گذاران می‌پردازد، اگر بیش از سایر مؤسسات نبود کمتر نیز نباشد. این مؤسسه با آگاهی از مسأله «رقابت تجارت»، سرعت و میزان سوددهی را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده است. باید دانست که تابونگ حاجی فقط مسلمانان را آن‌هم بدون شرایط سنی، تحت پوشش خود قرار می‌دهد. یک مسلمان مالزی بطریق زیر می‌تواند پس‌انداز نماید:
الف: در هر شبعه از مؤسسه.
ب: به طریق پست در سراسر کشور.
ج: پرداخت ماهانه به مؤسسه از طریق محل کار متقاضی.
د: ارسال مستقیم سرمایه خود به شعبه مرکزی تابونگ حاجی، به کمک پست مالی.
ه: در صورتی که بخواهد پول خود را در سرمایه‌گذاری خاصی به‌کار اندازد، می‌تواند آن را به شرکتهای وابسته به مؤسسه ارسال نماید.
ص: 69
مؤسسه به جای صدور دفترچه پس‌انداز برای سرمایه‌گذاران، موجودی سرمایه‌گذارانش را دوبار در سال- همانطور که در اساسنامه مؤسسه اعلام شده- در ماههای ژوئن و دسامبر به آنان اعلام می‌نماید تا از آن آگاهی داشته باشند. به منظور اطلاع از افزایش تعداد سرمایه‌گذاران و رشد میزان سرمایه، مؤسّسه تابونگ حاجی سالانه در تاریخ معینی، از 84 شعبه سراسر کشور، درخواست آمار می‌نماید.
برداشت از موجودی
در صورت میل به سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران می‌توانند سرمایه خود را برداشت نموده و آن‌را به صفر برسانند. تا میزان 000/ 100 دلارِ مالزی را شعبات فرعی در استانها و شهرستانها پرداخت می‌نمایند. حد اقل زمان سرمایه‌گذاران نیز 6 ماه است و چنانچه سرمایه‌گذار بخواهد به موجب ضرورت بیش از 000/ 100 دلار از سرمایه‌اش برداشت نماید به درخواست وی پاسخ مثبت داده خواهد شد. پرداخت این مبلغ پس از تقدیم تقاضا، توسط شعبه مرکزی ظرف مدت 10 روز انجام می‌گیرد. برای ایجاد انگیزه پس‌انداز بین مردم، به سرمایه‌های اولیه‌ای که به قصد تشرف به حج پس‌انداز می‌شود. سود بیشتری تعلق گرفته، جهت رفع احتیاج و در ایام حج نیز به زائران پرداخت می‌شود.
به منظور ایجاد دقت و سرعت بیشتر، امور سرمایه‌گذاری و پرداخت، توسط کامپیوتر انجام می‌گیرد. در مقایسه با دیگر مؤسسات سرمایه‌گذاری، با اجرای این سیاست، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال 1992، تابونگ حاجی از حیث دقت و سرعت، در بهترین وضعیت مالی قرار داشته باشد. پرداخت حقوق پرسنلی، عمرانی، سهام، اجارات، امور اداری حج، سرمایه‌گذاری و موجودی و سایر امور در شعبات فرعی و مرکزی و پرداخت سود در عربستان به زائران، توسط کامپیوتر انجام می‌گیرد.
تقسیم سود سهام
همچون دیگر سرمایه‌گذاران در کارخانجات و شرکتهای سرمایه‌گذاری، کسانی که در تابونگ حاجی سرمایه‌گذاری می‌کنند، میل دارند سود بیشتری به سرمایه‌شان پرداخت شود؛ به همین جهت مؤسّسه تابونگ حاجی تلاش کرده تا با دیگر کارخانجات و شرکت‌ها به رقابت پرداخته و میزان سود را به سهامدارانش بپردازد. میزان پرداخت سود در سال، بستگی به سود کلّی مؤسسه از منابع درآمدش دارد. چنانچه سود کمتر از حد انتظار باشد، مؤسسه از ذخیره‌اش که به همین منظور در نظر گرفته شده، پرداخت و سود را به سقفِ در حد انتظار سرمایه‌گذارانش می‌رساند.
پرداخت زکات
مؤسّسه یاد شده بعنوان مؤسسه‌ای که عملکردش مطابق با قوانین اسلامی است، در پایان سال مالی، از میزان کارکرد سرمایه و قبل از پرداخت سود به سهامدارانش 5/ 2% آن را به عنوان زکات برداشت می‌نماید و آن را در اختیار افراد مستحق قرار می‌دهد.
سود خالص
در سال 1990 پرداخت سود خالص به اعضا 5/ 6% و در سال 1989، 7% بوده است و چون این میزان پس از کسر 5/ 2% بود، رقم قابل توجهی را تشکیل می‌دهد.
ص: 70
سرمایه
امروزه تابونگ حاجی بعنوان مؤسسه سرمایه‌گذاری پیشرفته‌ای شناخته شده و کیفیت عالی نحوه اداره آن، مورد تأیید مؤسسات و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است. تابونگ حاجی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خود را در زمینه‌های صنعت، کشاورزی و بازرگانی در حد وسیعی که همه مطابق با قوانین اسلامی است، گسترش داده است و شرکت‌های وسیعی را بصورت سهامی خاص و عام، تحت پوشش خود گرفته و همچنین در بخشهای خصوصی سرمایه‌گذاری نموده است. یکی از دلایل نفوذ و قدرت تابونگ حاجی انحصاری بودن آن است. انحصاری بودن به دلیل آن است که مطابق قانون، به غیر از تابونگ حاجی هیچ مؤسسه یا اشخاص دیگری اجازه ندارند زائران را به مکه اعزام نمایند، مگر این امر با اجازه وزیر و یا نماینده وی (مدیر عامل) مؤسسه تابونگ حاجی صورت پذیرد. به همین دلیل است که از نظر تجاری و بازرگانی، مؤسسه تابونگ حاجی اطمینان دارد که داوطلبان و زائران خانه خدا فقط باید در این مؤسسه سرمایه‌گذاری کرده و از این طریق به مکه اعزام شوند.
با گذشت سالها، اینک مؤسسه تابونگ حاجی بعنوان یک مؤسسه سرمایه‌گذاری و مالی که مطابق با قوانین اسلام عمل کرده و عامل مهمی برای جذب سرمایه‌های مسلمانان می‌باشد، پذیرفته شده است. از طرفی حمایت دولت از کمترین میزان سرمایه‌گذاری که هر سهامدار به مؤسّسه می‌سپارد، بر اعتبار مؤسسه افزوده است و سرمایه‌گذاران اطمینان دارند که نه‌تنها سرمایه‌شان در راه صحیح و مطابق اسلام به‌کار گرفته می‌شود بلکه دولت نیز در مقابل آن مسؤول است و مؤسسه نیز با پشتیبانی دولت، روزبروز سرمایه‌اش را بیشتر کرده و منافع بیشتری عاید سرمایه‌گذاریش می‌نماید.
اصول سرمایه‌گذاری
فلسفه سرمایه‌گذاری مؤسّسه تابونگ حاجی، بر مبنای سرمایه‌گذاری در آن دسته از بخشهایی است که در کوتاهترین مدت، سود بیشتری را در برداشته باشد و به همین دلیل است که بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها در بخش صنعت است، و کارخانجاتی را شامل می‌شود که رشد اقتصادی را به همراه داشته باشد. با توجه به این مسأله، تأکید مؤسسه بیشتر بر سرمایه‌گذاری دراز مدت در بخش کارخانجات و صنعت می‌باشد و تأکید بر تأسیس کارخانه، انتخاب مدیران ماهر و با تجربه و همکاری و رشد بخشهای مختلف به تناسب یکدیگر، بطوری که موفقیت در سرمایه‌گذاری تضمین شده و با اطمینان کامل انجام می‌گیرد. ابداع و تنوع در بخشهای مختلف، توسعه در صنعت را به همراه آورده و بازدهی خوبی را باعث می‌شود. همچنین هماهنگی در تصمیم‌گیریها، انتخاب در نوع سرمایه‌گذاری و حد اقل ریسک و سرعت عمل در امور، از عوامل اصلی رشد تولید در تابونگ حاجی است.
تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاریهای مادر و اصلی، توسط شورای سرمایه‌گذاری که اعضای آن به وسیله نخست‌وزیر مالزی و تأیید هیأت مدیره تابونگ حاجی انتخاب می‌شوند، صورت می‌گیرد. علاوه بر آن، مؤسسه با حمایت از دولت و استفاده از مدرن‌ترین روش‌های اقتصادی امور را انجام می‌دهد. به همین دلیل است است که بخشهای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی همیشه تمایل به سرمایه‌گذاری با تابونگ حاجی و شرکت‌های تابعه آن را دارند.
سرمایه‌گذاری در تابونگ حاجی به 4 نوع تقسیم می‌شود:
1- خرید سهام
2- سرمایه‌گذاری در شرکتهای وابسته
3- سرمایه‌گذاری در ساختمان سازی
4- سرمایه‌گذاری کوتاه مدت
ص: 71
نمودار فعالیتهای برجسته مالی مؤسسه
1- سرمایه گذاران: میزان آمار زیر بیانگر رشد و افزایش تعداد سرمایه‌گذاران جدید مؤسسه از 1986 الی 1990 می‌باشد.
درصد افزایش در سال 1990 بین 16% الی 20% بوده و در همین سال توانسته است 000/ 242 سرمایه گذار را جذب نماید.
2- تعداد سرمایه‌گذاران: تعداد سرمایه‌گذاران در 31/ 12/ 90 یک میلیون و هفتصد و پنجاه هزار نفر در سال 31/ 5/ 91، 000/ 860/ 1 بوده؛ یعنی 16% کلّ جمعیت مسلمان رابه خود اختصاص داده است. انتظار می‌رود تا سال 2000 تابونگ حاجی بتواند تعداد سرمایه‌گذارانش را به 000/ 250/ 4 نفر که 50% جمعیت مسلمانان مالزی است افزایش دهد.
سرمایه خالص شرکتهای تابعه، از 1986 تا 1990 افزایش داشته است، بطوری که تا سال 1990، 35 میلیون دلارِ مالزی، ازدیاد سرمایه داشته و تا 1991 افزایش سرمایه خالص به 80 میلیون دلار تخمین زده می‌شود.
ص: 72
3- زکات: میزان پرداخت زکات نیز در پنج سال گذشته از سال 1406 الی 1410 هجری افزایش یافته است که این نشانگر افزایش سرمایه و فعالیت آن است.
4- سود: سود حاصله در پنج سال اخیر، افزایش فوق‌العاده‌ای داشته و مؤسسه امیدوار است که باز هم بتواند در سال 1991 با سرمایه‌گذاری سودآورتر، سود بیشتری را عاید اعضا نماید.
5- جایزه: افزایش در تعداد عضویت، سپرده‌گذاری، سرمایه‌گذاری و سوددهی، مؤسسه را قادر ساخته تا به اعضای خود جوایز ارزنده‌ای را اعطا نماید. اعطای سود به میزان 9% تا 10% به سپرده‌گذاران، پس از برداشت 5/ 2% وجه زکات طی سالهای 1986 تا 1990 در مقایسه با سایر شرکتها، بسیار قابل رقابت بوده است.
ص: 73
زمینه و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
برای دستیابی به دوّمین هدف خود؛ یعنی ارائه بیشترین سودِ ممکن به سرمایه‌گذارانش، مؤسّسه با توجه به قوانین اسلامی تشکیل فروشگاههای زنجیره‌ای، تجارت، بازرگانی، صنعت و ساختمان‌سازی و کشاورزی را در برنامه‌های خود اجرا می‌نماید.
در 31 دسامبر 1985 میزان سرمایه‌های مؤسّسه تابونگ حاجی بشرح زیر بوده است:
سهام در کارخانجات مختلف 161 میلیون دلار
سهام خالص 5/ 40 میلیون دلار
سرمایه‌گذاری در بانک اسلامی 10 میلیون دلار
سرمایه‌گذاری در کارخانجات وابسته 8/ 15 میلیون دلار
سرمایه‌گذاری در اراضی و ساختمان 3/ 168 میلیون دلار
سرمایه‌گذاری در کارخانجات تملیکی 7/ 58 میلیون دلار
مؤسسات کشاورزی وابسته به حاجی تابونگ
1- منطقه پردانان:
لادانگ لادانگ: در سال 1972 تأسیس شد و تاکنون 45 میلیون دلار بازدهی داشته است. در آخر سال 1984 ارزش سرمایه آن به 140 میلیون دلار رسید. محصولات آن، تهیه مواد اولیه چرم، شیره، خرما و کاکائو بوده است. در سال 1985 وسعت مناطق زیر کشتِ این مؤسسه؛ عبارت بودند از:
لادانگ لادانگ (کوتا) 4083 هکتار
سانگای مرچونگ 1924 هکتار
چوکای 914 هکتار
بوکیت 4047 هکتار
سانگلی بوان 1930 هکتار
این شرکت در حال حاضر دارای کارخانه تهیه شیره خرما در کاتونگ است.
2- شرکت کشاورزی صباح:
این شرکت با 4000 هکتار زمین در کویا تنگانگ، خرما و کاکائو تولید می‌کند و تمامی شرکت متعلق به مؤسسه حاجی تابونگ است. سود حاصله از آن، 3 میلیون دلار می‌باشد. زمین‌های آن در ابتدای کار 800 هکتار بود و در آینده نزدیک 2487 هکتار دیگر را که خریداری نموده به زیر کشت خواهد برد.
ص: 74
پنگاگنگ- کوتان- شرکت حمل و نقل و بازرگانی وابسته به حاجی تابونگ
این شرکت در سال 1972 تأسیس شده و تاکنون توانسته است 2 میلیون دلار سوددهی داشته باشد. وظیفه این شرکت، حمل و نقل زائران به مکه و بازگرداندن آنان و نیز تهیه امکانات ایاب و ذهاب در موسم حج برای زائران است. مهمترین وظیفه این شرکت تهیه هواپیما برای انتقال حجاج در ایام حج واجب و اعزام آنان به عمره است.
شرکت ساختمان‌سازی اوروس بنیا
در سال 1977 تأسیس شد و تاکنون 000/ 200 دلار سود داشته است. مسؤولیت این شرکت، ایجاد بنای کلیه ساختمانهای مؤسّسه تابونگ حاجی است. ساختمان دفتر و مجموعه مرکزی جدید تابونگ حاجی که 38 طبقه است با متعلّقاتش، ساخته‌های این شرکت است.
شعبات و ساختمانهای مؤسسه تابونگ حاجی
در حال حاضر مؤسسه دارای 40 ساختمان در سرتاسر کشور است که یکی از آنها در جده می‌باشد.
1- مشخصات ساختمان مرکزی جدید:
ساختمان جدید تابونگ حاجی با 38 طبقه، آسمان خراشی است که در یالان تون رازک در کوالالامپور قرار گرفته است.
ساختمان بر پنج پایه که الگویی از اسلام است، بنا شده. این ساختمان بصورت مدوّر ساخته شده و بتونهای آن از لحاظ معماری بسیار زیبا و نمونه است. هزینه آن بالغ بر 109 میلیون دلار می‌باشد که تماماً از منافع سود مؤسسه پرداخت شده است. این ساختمان به سبک مدرن ساخته شده و دارای سالن‌های وسیع، آمفی‌تئاتر و رستوران مجهّز به سیستم‌های جدید می‌باشد و همچنین یک پارکینگ 7 طبقه و نیز نمازخانه‌ای بسیار زیبا جزء این مجموعه می‌باشد.
2- مجموعه زائران در کلاناجایا:
در سال 1982 به منظور ارائه خدمات بیشتر و بهتر به زائران، مجموعه زائران در کلاناجایا ساخته شد. این مجموعه 13 میلیون دلار هزینه دربرداشته و مجهز به سالنهای مختلف مسجد، غذاخوری، اطاق‌های سمینار و پارکینگ چند طبقه است. هدف اصلی از ساخت این مجموعه، ایجاد محل تجمعی به صورت آسایشگاه برای زائران است تا فرصت‌های قبل از عزیمت را در آنجا بسر برند. همچنین کسانی که قصد مسافرت به خارج از کشور را دارند از آن استفاده می‌کنند. دولت نیز برای سمینارها، مراسم مختلف و جشن‌های عروسی آن را اجاره می‌کند و از این طریق نیز منبع درآمدی برای تابونگ حاجی است.
بخش‌های اداری و اطلاعات مؤسسه
موفقیت تابونگ حاجی در ارائه بهترین خدمات به زائران و سوددهی به سرمایه‌گذاران خود، بدلیل مدیریت صحیح، آموزش مناسب، خلوص و فداکاری و صداقت کارکنان و استفاده از کامپیوتر می‌باشد. در حال حاضر کلیه قسمتهای مؤسسه به کامپیوتر مجهز شده تا امور به دقت کامل و به بهترین نحو ممکن انجام گیرد. تمامی این عوامل باعث شده‌اند تا سرمایه‌گذاران مؤسسه تابونگ حاجی همه ساله افزایش یابند. روش‌های مؤثر و گوناگون مدیریت؛ از جمله توزیع جزوات و روابط عمومی ضرب نیز بسیار مفید بوده است. در حال حاضر تابونگ حاجی با 84 شعبه در سراسر کشور دارای بیش از 900 نفر پرسنل است.
نتیجه گیری
مدت 27 سال طول کشیده است تا مؤسسه تابونگ حاجی به جایگاهی که اینک دارد، برسد. اینک علاوه بر سرمایه‌گذاریهای مختلف، تابونگ حاجی هدف اولیه خود را که نظارت و اجرای تدارکات و مسائل رفاهی زائران بود انجام می‌دهد (در زمان اقامت و پس از بازگشت از حج). موفقیت تابونگ حاجی به خاطر وجود یک شخص نیست، بلکه هماهنگی کل پرسنل باعث این موفقیت است. عوامل زیر را نباید از نظر دور داشت:
ص: 75
1- حمایت دولت؛ پشتیبانی دولت و عدم دخالت در اداره مؤسسه و کمک در ارائه خدمات بیشتر.
2- اعتماد مسلمانان به مؤسسه؛ شرکت مسلمانان و سرمایه‌گذاری آنان، مهمترین عامل تشکیل و موفقیت مؤسسه است. بدون شرکت مردم مسلمان مالزی، تابونگ حاجی نمی‌تواند یک سازمان و تشکیلات مردمی باشد.
3- اعتماد و مدیریت صحیح؛ مدیریت صحیح در مؤسسه وایجاد اعتماد در مردم و تشویق آنان به سرمایه‌گذاری.
4- از خودگذشتگی و خلوص در کارکنان؛ خلوص در رده‌های مختلف، که تلاش دارند مؤسسه را از آنچه که امروز هست به جایگاه رفیع‌تری صعود دهند.
5- اهمیت آموزش؛ آموزش به کارکنان در رشته‌هایی که مشغول هستند و مدیریت صحیح در اداره مؤسسه، اساس کار آن‌را تشکیل می‌دهد.
6- اختیارات مدیران.
7- شعار «حق با متقاضی است»؛ این شعار در سرلوحه کار تمامیِ شعب فرعی و اصلی مؤسسه قرار دارد.
8- ملاقات با مردم؛ ملاقات با مردم و رسیدگی به درد دل و شکایات آنها در هر زمان، از عوامل دیگر موفقیت مؤسسه است.
9- همکاری با مؤسسات دیگر؛ تعاون و رابطه با بخشهای دیگر دولتی و غیر دولتی، ایجاد صمیمیت و اتحاد و تسریع در انجام امور زائران و سرمایه‌گذاران را فراهم آورده است.
10- همکاری با دولت سعودی؛ داشتن روابط خوب با دولت سعودی و قرار دادن امکانات مناسب وعالی از طرف دولت سعودی در اختیار تابونگ حاجی، باعث شده است تا مؤسسه بتواند خدمات بهتری ارائه داده و رضایت بیشتر اعضا را جلب نماید.
11- کنترل و موازنه؛ یک سیستم «کنترل و موازنه» در مؤسسه حاجی تابونگ وجود دارد که اعمال آن باعث تفکیک اقتدار بین دستگاه دولتی، هیأت مدیره و گروه سرمایه‌گذاران و همینطور بازرس حسابداری کلّ دولتی می‌گردد. بدین خاطر است که اساساً در حاجی تابونگ امکان سوء مدیریت منتفی می‌باشد.
12- کاهش بوروکراسی و نامه‌نگاری؛ داشتن حداقل بوروکراسی در کارهای صدور گذرنامه، اخذ ویزا، انجام امور بهداشتی زائران در حداقل زمان ممکن و بدون اتلاف وقت و ... از جمله عوامل موفقیت در مؤسسه تابونگ حاجی است.
13- نقش رسانه‌های گروهی؛ رسانه‌های گروهی نیز نقش مهم و بسزایی در این رابطه ایفا می‌کنند. رساندن اطلاعات به زائران، تولید برنامه‌های شبانه‌روزی و در اختیار حجّاج قرار دادن آن از وظایف رسانه‌های جمعی است.
14- استفاده از وسایل مدرن؛ استفاده از کامپیوتر، تلکس و فاکس نیز در سرعت کار مؤسسه، بسیار مؤثر می‌باشد.
به همین جهت، مؤسسه برنامه‌های آتی خود را با دقّت هر چه بیشتر تنظیم می‌کند.
15- افزایش سرمایه در کلیه رشته‌های بازرگانی و صنعت مطابق با اصول اسلام.
16- تأسیس شعبات فرعی در کلیه نواحی و روستاهای مالزی.
17- افزایش سود سرمایه‌گذاران و در نظر گرفتن جوایز برای آنها.
18- بهبود اوضاع زائران و ایجاد رفاه و آسایش بیشتر برای آنان در هنگام اقامت در مکه مکرمه.
عملیات حج
1- ثبت نام:
الف) متقاضی می‌تواند در هر شعبه از شعبات مؤسسه ثبت‌نام نماید.
ب) صدور گذرنامه مخصوص افراد مالزیایی و یا کسانی‌که در این کشور اقامت دائم دارند، می‌باشد.
ج) اخذ روادید از سفارت عربستان در کوالالامپور.
د) آزمایشات و معاینات پزشکی در صورت لزوم عبارتند از:
عکس‌برداری از قفسه سینه، واکسینه کردن زائران در مقابل مننژیت توسط مراکز پزشکی مختلف در شهرستانهای
ص: 76
مالزی و چنانچه زائر مشکلی داشته باشد، پس از رفع آن نسبت به صدور گواهی صحّت مزاج، برای تشرف به مکه اقدام می‌شود.
2- نحوه انتقال و حمل و نقل حجاج:
الف) حمل و نقل دریایی؛ چنانچه تعداد تقاضای زائران به حد اقل 3000 نفر برسد بطوری‌که توسط دو کشتی اعزام شوند، این انتقال از طریق دریا انجام می‌گیرد.
ب) حمل و نقل هوایی؛ بین 60 الی 70 هواپیمای چارتر با ظرفیت 380 نفر و یا بوئینگ 747 با ظرفیت 505 نفر کار انتقال زائران را در موسم حج انجام می‌دهند. چنانچه تعداد هواپیماهای مؤسسه کافی نباشد، زائران می‌توانند با هواپیمای خطوط مالزی عزیمت نمایند. کلیه بلیط زائران توسط اداره حمل و نقل و بازرگانی عمومی مؤسسه تهیّه می‌گردد.
3- نحوه آموزش حجاج:
دفاتر امور دینی در مراکز استانها، شهرستانها و روستاهای مختلف، امر ارشاد و برطرف کردن مشکلات دینی زائران را برعهده دارند.
به زائران در گروههای 100 یا 200 نفری دو روز بطور فشرده خدمات دینی ارائه می‌شود.
روز اول: ارشاد در خصوص مراسم حج و عمره و پرسش و پاسخ.
روز دوم: سخنرانی راجع به رعایت بهداشت و نظافت.
علاوه بر آن، جزوه و پرسترهای مختلف در این خصوص بین زائران توزیع می‌شود. ضمناً یک ماه قبل از تشرف زائران و همچنین به صورت مقالاتی که توسط خود مؤسسه تابونگ حاجی ارائه می‌شود، راهنمایی لازم را به زائران ارائه می‌دهند.
4- خدمات رفاهی و پزشکی:
الف) گروه تأمین رفاه:
* خدمات تأمین مسکن.
* پس‌انداز و سوددهی (امور مالی).
* رسیدگی به شکایات و پیگیری.
* ثبت موالید و متوفیات.
* توزیع خبرنامه‌ها بین زائران.
* پیگیری اشیاء گم‌شده.
* اداره امور قربانی زائران.
* تحقیق در مورد زائران گمشده.
* مشاوره در امور مختلف.
* تغییر در برنامه‌های پرواز.
ب) هیأت پزشکی:
* اداره امور بیمارستانهای مخصوص مالزیایی‌ها در عزیزیه.
* اداره امور دارو و توزیع آن در جده، مدینه، عرفات و منی.
* اداره ایجاد و تدارکات کلینیک‌های سیار.
* تهیه آمبولانس برای زائران بیمار.
ص: 77
* اعزام زائران بیمار به بیمارستانهای دولتی عربستان در مکه.
* حمل بیماران به عرفات.
* برنامه‌ریزی برای حمل بیماران به مالزی، پس از انجام اعمال حج.
* ارائه اطلاعات پزشکی به زائران.
* ارائه اطلاعات و خدمات پزشکی در محل اقامت آنان.
* مراقبت از بیماران در آسایشگاهها تا حصول بهبودی و ترخیص آنان.