سیاهه کتب خطی و میکرو فیلم‌های مربوط به مکه و مدینه‌

نوع مقاله : اخبار و گزارشها

موضوعات


ازجناب حجّةالاسلام والمسلمین آقای‌الهی‌خراسانی، رییس‌بنیاد پژوهشهای اسلامی، و مسؤولان کتابخانه آستان قدس رضوی که فهرستی از سیاهه کتب خطّی و میکروفیلم‌های مربوط به مکّه و مدینه (حرمین شریفین) را برای نشر در اختیار فصلنامه میقات حجّ قرار دادند تشکّر و سپاسگذاری می‌کنیم:
الف: تاریخ مکه
1- راه‌هایی که به مدینه منتهی می‌شود، تألیف ابن زباله 5751 (کوفی، بی‌تا) 116 برگ، مطبوع.
2- مطالب عالیه (فارسی) اخبار، از ضیاء الدین تقوی شیرازی (م 1388 ق.) 16709، نستعلیق، تحریری مؤلف، 127 برگ، درباره فتح مکه و غیره.
3- فتوح الحرمین منظومه فارسی، اثر طبع محیی‌الدین لاری 2/ 1522 گوهرشاد، نستعلیق، (1308 ق.) 14 برگ، مطبوع.
4- بنای مکه و بیت‌المقدس (فارسی) از مجموعه جنگ علینقی میرزا اعتضاد السلطنه، 12/ 6151، کتابخانه ملک، و نسخ چند کاتب (1390 ق.) 1000 برگ.
5- زبدةالأعمال و خلاصة الأفعال، عربی، تاریخ، مؤلف علی‌بن نصر اسفراینی (762 ق.) شماره میکرو فلم 24711، نسخ، 874 ق.، 150 قدیم از مرکز جمعة الحاجه، مؤلف، تاریخ مکه

ص: 153
ابوالولید ازرقی را مختصر و به آن احادیثی را در مورد حج و عمره و زیارت قبر پیامبر صلی الله علیه و آله افزوده است.
ب: آداب حج
1- رساله در حج (فارسی) فقه، از میرزای قمی 8215 و نستعلیق شکسته، (1214 ق.) 10 برگ.
2- رساله در حج، (فارسی)، فقه؟، 11731 نسخ و بی تا، 35 برگ.
3- تذکرة العوام در آداب حج بیت‌الحرام (فارسی) فقه، از ابوالحسن کوبنانی، 2292، نستعلیق، بی تا، 22 برگ.
4- آداب حج، (فارسی)، گفتاری است کوتاه، کتابخانه ملک، 5/ 3624، نستعلیق 11 ق. برگ 91.
5- آداب و اعمال حج، تألیف سید محمد باقر شفتی موسوی، در یک مقدمه و چند مقصد، 2/ 1557، کتابخانه ملک، نستعلیق، علینقی موسوی، در (1244 ق.) در اصفهان، 6 برگ 143 تا 220).
6- رساله حج (فارسی) از علّامه محمد باقر مجلسی، 6388 کتابخانه ملک، نستعلیق، 12 ق.، 62 برگ.
7- رساله حج (فارسی) از مقدس اردبیلی، 4/ 5712، کتابخانه ملک (نستعلیق قرن 10 ق. از برگ 97 تا 104).
8- واجبات حج (عربی) از جمال‌الدین مطهر، 24/ 5712، کتابخانه مرکزی (نسخ 10 ق. از برگ 137 تا 145).
9- حج و عمره (عربی) از شهید ثانی، 7/ 2395، کتابخانه ملک (نسخ 12 ق. از برگ 48 تا 46).
10- رساله حج (فارسی) فقه، از ملا عبدالرحمن جامی، تألیف 877 ق.
25211 (نستعلیق 1136 ق. بغداد فریم).
ح: اسرار و مناسک حج
1- رسالة فی فضیلة حرم مکه (عربی) تألیف حسن بصری، م 110 ق.
24645 (نسخ بی تا) ز 9 برگ.
2- رساله در وجوب حج و عمره، (عربی) فقه، شهیدثانی، 11337 (نسخ 972 ق.)، 14 برگ.
3- حدّ الأوفر فی حج‌الأکبر (عربی) اخبار سید علی قاری، م 1014 ق. 22121 (نسخ 1012 ق.) 9 برگ.
4- اسرار و مناسک حج (عربی) اخبار از عبدالوحید جیلانی، 2361، گوهرشاد، (نستعلیق شکسته 1231 ق.) 61 برگ.
5- اسرار حج و مقایسه آن با زمین کربلا (فارسی) اخبار-؟ 2318 گوهرشاد
ص: 154
(نسخ 1686 ق)، 138 برگ.
6- قبله آفاق (فارسی) از رضی‌الدین محمد قزوینی، در چهار رکن رکین، یکم در بیان حقیقت قبله، تألیف در دوشنبه 20 ذیقعده 1071 ق.
8/ 3624، کتابخانه ملک (شکسته نستعلیق، رضا حسینی 1258 ق. از برگ 96 تا 113).
7- آداب حج (فارسی) تألیف ملا عبدالرحمن جامی، که در سفر حج سال 877 ق. در بغداد نگاشته، 15/ 4795، ملک (نستعلیق 895 ق.، از برگ 353 تا 362).
8- رسالة فیها نیّات الحج (عربی)، گزیده‌ای است از رساله جمال الدین احمدبن فهد حلی، 23/ 5712 (نسخ 990 ق. 36 برگ).
9- حج و صوم، (فارسی) از شاه نعمت اللَّه ولی 14/ 4262 (نستعلیق میر غلام، محیی‌الدین 1109 ق.، از برگ 19 تا 121).
10- عمدة الذاکر (لوضع خطوط فضل‌الدائر)، (عربی) هیأت و نجوم، تألیف عبدالرحمن میقاتی معروف به ابن مهلبی، شماره میکرو فیلم 24944 (نسخ بی تا. نفیس- مبادله در 1378 ش. 58 فریم).
د: مناسک حج
1- مناسک حج (عربی) فقه، شهید ثانی، 263 (نستعلیق بی تا)، 16 برگ.
2- مناسک حج (فارسی) از احمد تبریزی م 1265 ق. 2638 (نسخ بی تا)، 18 برگ.
3- مناسک حج (عربی) فقه، از محقق کرکی عاملی، 2641 (نسخ بی تا)، 7 برگ.
4- مناسک حج (فارسی) فقه، از احمد تمیمی 2656 (نستعلیق 994 ق-)، 17 برگ.
5- مناسک حج (عربی) فقه، از ابن الامیر مدرس اصفهانی، 2657 (نسخ بی تا)، 32 برگ.
6- مناسک حج و آداب سفر (فارسی) محمد باقر موسوی، 1/ 1453، وزیری (نسخ تحریری بی تا)، 60 برگ.
7- مناسک حج (عربی) از شهید ثانی، تألیف 19 رمضان، 950 ق.
13/ 5712، ملک (نسخ 990 ق از برگ 71 تا 97).
8- مناسک حج صغیر (عربی) از شهید ثانی، 18/ 5712 ملک، (نسخ 990 ق. از برگ 106 تا 116).
ص: 155
9- مناسک حج (عربی) از میرزای قمی 8/ 2710، ملک (نسخ 13 ق برگ 227).
10- رساله فی نیابت حج التمتع و العمرة (عربی) از فخرالدین حلی،؟
21471 ملک (نسخ- یحیی‌بن حسین ساباری 909 ق از برگ 1 تا 3).
11- مناسک حج، (عربی) از احمدبن حجر هیثمی م 973 ق. 2/ 1388 ملک (نسخ محمد مهدی طباطبایی، 1317 ق. 7 برگ).
12- مناسک حج، (عربی) از میرزای قمی در باز گشت از نجف به قم نگاشته 8/ 1846 ملک (نستعلیق ایمان اللَّه موسوی بی تا، از برگ 210 تا 221).
13- مناسک حج (عربی) از عبداله‌بن حسین شوشتری- 15/ 804 ملک (نسخ 11 ق. برگ 162 تا 166).
14- مناسک حج، (ترجمه از عربی) 229 ملک (نستعلیق، 1266 ق. 32 برگ).
15- مناسک حج، (عربی) شیخ مرتضی انصاری، قم، 1271 ق. 484 ملک (نسخ شعبان بهبهانی 14 ق. 77 برگ).
16- مناسک حج (عربی) از شیخ محمد باقر شفتی اصفهانی، به خواهش میرزا علی وزیر تألیف، 1253 ق. 5737 ملک (شکسته نستعلیق، سید کاظم تفرشی، 1353 ق. 42 برگ).
17- مناسک حج و صوم، از شاه نعمت اللَّه ولی، 2/ 4184، ملک (نستعلیق محمدعلی تفرشی از برگ 29 تا 33).
18- مناسک حج و ادعیه (عربی) احمد جزایری به درخواست عده‌ای از دوستان، 2574، ملک (نسخ حسین‌بن علی زجاج علی، 1176 ق. 180 برگ).
ه- جهت و معرفت قبله
1- رساله تحقیق جهت قبله (عربی) فقه از شیخ بهایی، 18575 (نسخ تحریری 1079 ق. 27 برگ).
2- رساله تحقیق جهت قبله (عربی) هیأت و نجوم از حبیب‌اللَّه خمندی 21988 (نستعلیق شکسته، 1158 ق. 8 برگ).
3- معرفت قبله (عربی) فقه از محمد جعفر استرآبادی 23558، (نستعلیق 1256 ق. 9 برگ).
4- جهت قبله (عربی) فقه از عبدالعالی کرکی عاملی، 11/ 1109 گوهرشاد، (نسخ بی‌تا)، 2 برگ.
5- رساله معرفت قبله ازملا مظفر
ص: 156
گنابادی، 3/ 2008 گوهرشاد (نسخ علینقی استرآبادی، 13 ق. 27 برگ).
6- مرآت الصفا در معرفت قبله و مناسک حج (فارسی) فقه،؟ 13223 (نسخ بی تا، 168 برگ).
7- رساله در معرفت سمت قبله، از قاسم علی قاینی (فارسی) 5/ 5681، ملک (نستعلیق 10 ق. از برگ 57 تا 75).
8- مختصری درمعرفت قبله (فارسی) مؤلف؟ 5/ 3112، ملک (شکسته نستعلیق بی تا برگ 82).
9- در معرفت تعیین قبله (فارسی) از؟ 2/ 3143، ملک، (نسخ 12 ق. 5 صفر).
10- جهت قبله، 12/ 1252، ملک (نستعلیق 1077، ق 2 برگ جزء مجموعه).
و: زیارات
1- دلایل الخیرات (عربی) ادعیه، از محمدبن سلیمان جزرلی شازلی، م 870 ق 12427 و 164 برگ نسخ 1208 ق و 18303 و غیره (87 برگ نسخ بی تا) دارای تصاویر حرمین شریفین است.
2- الدرة المضیئه فی زیارة المصطفویه (عربی) زیارات، تألیف ملا علی قاری بروی م 114 ق، 17639 (نسخ- 1251 ق، 27 برگ).
3- حج و زیارت در چند فصل، در شرافت مکه، 1/ 2619، ملک، (نسخ 12 ق از برگ 2 تا مصباح الشریعه 232 برگ).
4- الجوهر المنظم فی زیارة قبر المکرم (عربی) از ابن حجر هیثمی، 3/ 1388، ملک (نسخ محمدبن محمود 1344 ق).
5- داستان درویشی که به زیارت خانه خدا رفت (فارسی) از 93/ 6477، ملک (شکسته نستعلیق)، محمد ابراهیم گوهری، 14 ق. هامش، برگ 211 تا 213.
ز- سفرنامه
1- سفرنامه حج (منظوم) (فارسی) از؟ 24780 (نستعلیق خطی بی تا) 41 برگ.
2- نان و حلوا/ سوانح سفر حجاز (فارسی) ادبیات اثر طبع شیخ بهایی، 19084 (نستعلیق 138 ق- 39 برگ).
3- سفرنامه مکه (فارسی) از میرزا داوود وزیر وظایف، 6562 (شکسته نستعلیق مؤلف 1324 ق م 158 برگ).
4- سفرنامه مکه (فارسی) از لطفعلی اعلایی، 4243 (نسخ محمد تقی، 1348 ق. 80 برگ).
5- سفرنامه مکه (فارسی) از علی
ص: 157
خانه اعتماد السلطنه م 1285 ق. 4825 (نستعلیق 1306 ق. 309 برگ).
6- سفرنامه مکه (فارسی) تألیف 1261 ق. مؤلف از همراهان ضیاء السلطنه به مکه، 3732 ملک، (نسخ 1261 ق. 56 برگ).
7- سفرنامه مکه (فارسی) تألیف محمد رضابن عبدالجلیل طباطبایی تبریزی، تألیف 1296 ق، 2357 ملک (نستعلیق، 1297 ق، 157 برگ).
8- سفرنامه مکه (فارسی) از مدیر الدوله، تألیف 12 شعبان 1321 ق. 3899 ملک (شکسته نستعلیق 1322 ق).
9- سفرنامه مکه (فارسی) از حاج میرزا ابراهیم مشتری خراسانی طوسی، حسام الشعرا، 4834 ملک (نستعلیق مؤلف 1300 ق. 31 برگ).
9- دلیل الانام فی سبیل بیت اللَّه الحرام، سفرنامه حسام السلطنه به مکه در 1297 ق. در معیت حاج ملا باقر واعظ تهرانی، 1376 ملک (نستعلیق 1296 ق.
عبدالرحیم 149 برگ).