سرمقاله
حج، تجلّى مکتب، تبلور اسلام و جلوهگاه عینى حقایق الهى است.
حج، میعادگاه حضور گسترده امت مسلمان از همه سوى جهان اسلام در «معبد عشق» و میقات عرفان و شعور است براى دست یافتن به هویت راستین و منش والاى انسانى و الهى.
حج، رهیدن از خود، پیوستن بحق، گام نهادن بر هوس و بر آمدن بر ستیغ معرفت است و پیراستن جان از آلودگیهاى گونهگون و آراستن به زیبائیها.
حج، تبلور شکوه و تجلّى قدرت امت مسلمان و نمایشگاه حضور همدلان و همراهانى است که ناهمگونى «سیما» را با همگونى «سیرت» پیوند مىزنند، تا شعار وحدت را فراتر از شکلها، رنگها و معیارهاى
میقات حج، شماره1، ص: 2
جغرافیایى و نژادى تحقق دهند و تعالیم آیین وحدت آفرین اسلام را عینّیت بخشند.
حج، این مجمع شگرف، به تعبیر آن قافله سالار بزرگ و فریادگر بىبدیل مظلومیت امت، حضرت امام خمینى رضواناللَّه علیه:
«کنگره سراپا سیاست که به دعوت ابراهیم و محمد صلىاللَّه علیهما برپا مىشود و از هرگوشه دنیا و از هر فجّ عمیق در آن اجتماع مىکنند، براى منافع ناس است و قیام به قسط است و در ادامه بت شکنىهاى ابراهیم و محمد است، و طاغوت شکنىها و فرعون زدودنهاى موسى است ...» (صحیفه نور، ج 20، ص 18)
حاجیان، از آبادیها، شهرها، کشورها و سرزمینهاى دور و نزدیک به «میعاد» مىروند، تا «در طواف حرم خدا، که نشانه عشق به حق است دل را از دیگران تهى کنند و در لمس «حجرالأسود» با خدا بیعت بندند، و در صفا و مروه، با صدق و صفا در یافتن محبوب سعى کنند، و با حال شعور و عرفان در مشعرالحرام و عرفان بر اطمینان قلب در
جهت وعدههاى حق بیفزایند و در منى به آرزوىهاى حقانى دست یابند[1] و ...»
مؤمنان در این سفر به سرزمینى گذر مىکنند که، کوهها، دشتها، صحراها، کویها و برزنهایش یکسر خاطره است. خاطره رشادتها، استواریها، راست قامتیها، بلندنگریها، عزت منشىها و صلابتهاى مردى از سلاله آدم، سلسله آزادان، رادمردان و آزادى آفرینان، بر ستیغ جایگاه رسالت و نبوت حضرت محمد (ص). و آیینههاى روشن جمال الهى انسانهاى والایى چون:
خدیجه، على، فاطمه، دیگرها و دیگرها.
و همگامان و قلهسانان در کنار آنان، ایثارگرانى چون حمزه سیدالشهداء، ابوذر، مقداد، سلمان، بلال و عمّار و ...
آنجا هر دو سوى سکّه شکلگیرى این انسان را توان دید، در آن سرزمین، سرزمین وحى و تابش انوار حق و زیر همان آسمانى که روزگارى جبرئیلامین پیام الهى را به برگزیدهترین انسان عصرها و نسلها، پیامبر فرو مىخواند، پاک چهرهگانى را که جز
شرف، رادى، عزت و صلابت در راه حق نمىشناختند و فرومایگانى که جز به ناروائیها، ستیزهگرى با حق و خیرهسرى در مقابل تلألؤ ایمان به چیزى روى نمىآوردند توان دید ... و این آیا شگفت و تنبه آفرین نیست.
______________________________
(1)- با بهرهورى از پیام بلند حضرت امام رضواناللَّه علیه به زائران حج/ 1365.
میقات حج، شماره1، ص: 3
سخن کوتاه کنیم ...
حج جلوه همه اسلام است، حقایق و تعالیم آن، عرفان و شناخت آن، تاریخ و فرهنگ آن و ...
و اکنون «میقات»- که خواهد کوشید «میعادگاه» تمام متفکران، عالمان، نویسندگان، شاعران، ادیبان و مورخان و همه آنانى که به فرهنگ بالنده حج مىاندیشند، باشد- با حضور فروتنانه خود در خانواده بزرگ مطبوعات، در پى آن است که گامى باشد در بازشناسى «حج» و فرهنگ آن.
«میقات» کوششى است در جهت شناخت دقیق، شامل و همهجانبه، تاریخ، فرهنگ و آیین حج و هر آنچه به گونهاى به «حج» و سرزمین مکه و مدینه پیوستگى داشته باشد.
«میقات» دست یارى همگان را خواهد فشرد به قلمى یا قدمى و یا به هرآنچه در این راه یارى دهند و براى رسیدن به مقصد و مقصود فروغى بیشتر افکنند.
صفحات «میقات» ویژه «حج» خواهد بود، اکنون اندکى گستردهتر فصول آن را بازگوئیم:
از تاریخ مکه، مدینه، سرزمین جزیرةالعرب، جغرافیاى سیاسى آن در طول تاریخ، حاکمیتها و سیاستهاى آن سخن خواهد رفت.
بررسیهاى تاریخ کعبه، مسجدالنبى، سیر تحولات و شکل گیریهاى گوناگون آن، گزارش چگونگىهاى حوادث مربوط به آن در مسجد عظیم نیز مجال نشر خواهد یافت.
نگرشها، باورها، آیینهاى مختلف در باب حج، سفر حج، زیارت خانه خدا در میان ملتها، قومها، نژادهاى گوناگون نیز مىتواند صفحاتى از «میقات» را به خود اختصاص دهد.
شناسایى و شناساندن ابعاد عرفانى، سیاسى، اجتماعى، فرهنگى و فقهى حج بىگمان بیشترین جلوهگاه فصول «میقات» را باید شکل دهد. از این روى «میقات» در انتظار بررسیهاى استوار و ژرفنگرانه عالمان و آشنایان معارف دریاوارِ مکتب اسلام است که در این باب قلم زنند و تشنگان حقیقت و راهیان نور را بهره رسانند.
آنانکه توفیق زیارت یافتهاند و از جذبه و کششهاى والاى خانه خدا و حرم رسولاللَّه بهرهها گرفتهاند و کوششهاى راهیان وادى نور را دیدهاند، بىگمان خاطرهها اندوخته و نکتههاى گفتنى و ثبت کردنى بسیار دارند.
بسیارى از این خاطرهها از یکسوى مىتواند در ترسیم باورها، فرهنگها و نگاهها و نگرشهاى گوناگون ملتها در چگونگى این عبادت بزرگ سودمند افتد و از سوى دیگر
میقات حج، شماره1، ص: 4
افزون بر آموزندگى و تنبهآفرینى مىتواند در ریشهیابى باورها و اعتقادات و نیز رقم زدن و ترسیم کران تأثیر و تأثر فرهنگهاى کارآمد باشد. بنابراین «میقات» از همه اینگونه کسان دعوت مىکند، که خاطرهها، یادها، نکتههاى خواندنى و ماندنى خود را براى نشر در اختیار آن قرار دهند.
مراسم شکوهمند حج که «قِیاماً لِلنَّاسِ» است، بىگمان از آنِ همه، و متعلق به تمام امتى است که شیداى حق و دل داده به خداوندند. و اکنون که انقلاب مقدس اسلامى در سرزمین عزیز ایران، آن را به «امالقراى» جهان اسلام تبدیل کرده است، تأثیر برگزارى هرچه باشکوهتر، استوارتر، دلپذیرتر و آموزندهتر آن در برکشیدن نام اسلام و زیباى نشان دادن چهره والاى اسلام، غیر قابل انکار است. پیشنهادها، راهنمائیها، و ارزیابىهاى دقیق از این کنگره عظیم و طرحها و دیدگاهها مغتنم است و کارآمد.
«میقات» از همه آنانکه در این باب اندیشیدهاند نیز مىخواهد که براى هر چه بیشتر نزدیک ساختن این مجمع سترگ الهى و انسانى به اهداف والاى آن، دریغ نورزند.
و... مدیر مسئول
)